Witgekalkte graven

Gij zult de naam van God niet ijdel gebruiken.

Elke beschaving heeft een centrale mythe, die van godsdienstige aard is. In de Abrahamitische godsdiensten berust deze centrale mythe op de openbaring die in de heilige schrift is vastgelegd. De behoeders  van dit erfgoed zijn de Schriftgeleerden die een priesterlijke rang of status verwerven. Het probleem is nu dat deze geleerden een kaste gaan vormen, en hun bevoorrechte toegang tot de teksten gebruiken om een bevoorrechte toegang tot God te claimen.

Dat doen ze om macht te verwerven en voordelen naar zich toe te halen onder het mom van bevordering van Gods woord. Uiteindelijk komt het tot een fenomeen dat Julien Benda het Verraad van de Klerken heeft genoemd. In het boek met die titel uit 1927 klaagde hij de intellectuelen aan die kozen voor nationalisme, xenofobie, racisme, marxisme en militarisme en tegen redelijkheid, rationalisme en internationalisme. Hij was een vroege voorvechter van de Europese gedachte.

Schriftgeleerden

Het verraad van de klerken is van alle tijden. Christus steekt de draak met de schriftgeleerden, degenen die de splinter in het oog van de ander zien, maar niet de balk in hun eigen oog. Zij die zich beter wanen dan degenen die geen toegang tot het geschrevene hebben en zich boven de gewone stervelingen verheven wanen. Witgekalkte graven zijn het volgens Hem. Matteus 23 is één tirade tegen de schijnheiligheid en de hypocrisie van de moraalridders van zijn tijd.

Mattheus 23:13 bijvoorbeeld: “Wee jullie, Schriftgeleerden en Farizeeën, huichelaars, jullie versperren de mensen de toegang tot het koninkrijk van de hemel. Jullie gaan er zelf niet binnen, maar laten ook degenen die er willen binnengaan niet toe.”

Vandaag

Zo zijn er in de Islam tal van valse Schriftgeleerden, en die zijn er even goed in de Christelijke landen. Mensen die denken te weten wat God heeft gewild, altijd er op uit anderen hun mening op te leggen, zonder daarom de consequenties in het eigen leven door te trekken.

Het is de mens eigen dat een dergelijke kaste ontstaat, en het is de plicht van elke eerlijke intellectueel om deze kaste telkens weer te ontmaskeren, zoals Jezus dat heeft gedaan.

Iedereen die denkt in naam van God te mogen spreken, doet God oneer aan en besmeurt de godsdienst.

Zelfonderwerping

Moslim is degene die zielenrust vindt.

Islam betekent oorspronkelijk zich overgeven aan de Goddelijke Genade.

Deze overgave kan alleen maar vrijwillig gebeuren, en God zal zijn Genade niet onthouden aan wie zich aan hem overlevert. De gelovige doet uit eigen beweging afstand van een aantal menselijke vrijheden, om een levenshouding aan te nemen die in overeenstemming met de openbaring is, zoals die is samengevat in de Heilige Schrift.

In ruil krijg je daarvoor heel wat terug. Niet zozeer een toegangsticket tot het paradijs in het hiernamaals, wat weliswaar een mooie bonus is, maar veel meer nog de grondvesten van innerlijke rust: de sereniteit en de harmonie van zich als schepsel geborgen te weten in een geordende schepping, waarin wij een zinvol leven kunnen uitbouwen.

Samenleving

De Islam is ook een samenlevingsmodel.

Moslims worden aangemoedigd om een vrije samenleving uit te bouwen die voor iedereen rechtvaardig is. Moslims zijn slechts waarschuwers, overbrengers van de Boodschap. Het is hen uitdrukkelijk verboden anderen te dwingen tot de Islam: "Waarschuw de mensen, want jij bent slechts een waarschuwer. Je hebt niet de bevoegdheid om iemand te dwingen." (Koran 88:22-23)

Het komt niemand toe te oordelen over het geloof van anderen. Dit gaat zelfs zo ver dat er een islamitische uitdrukking is die zegt dat wanneer een moslim een andere moslim van ongeloof beschuldigt, er al minstens één ongelovige is, nl. diegene die de andere beschuldigt van ongeloof. Oordelen over geloof is immers iets dat alleen God toekomt.

Eén God

De Islam is gebouwd rond het centrale concept dat er geen god is dan God, die niet in menselijke categorieën onder te brengen is en elke eigenschap die Hem toegedicht kan worden, overstijgt. Degene die zich een Goddelijke bevoegdheid aanmeet, stelt zich gelijk aan God en dat is zowat de zwaarste zonde die de gelovige moslim zich kan inbeelden.

Moslims hanteren waarden en normen die zeer dicht bij de joodse en christelijke waarden aansluiten, waaruit het Westerse model gegroeid is. Dat is niet verwonderlijk vermits moslims in dezelfde God (in het Arabisch: Allah, in het Hebreeuws: Jahweh) geloven als de christenen en de Joden. Mensen die in dezelfde God geloven, kijken allemaal naar diezelfde God voor de bepaling van wat goed en verkeerd is en delen dus allemaal dezelfde normatieve basis.

In de omgang met niet- of andersgelovigen staat de verdraagzaamheid centraal. God zal de mensen beoordelen.

Afbeelding: Christus tussen de Schriftgeleerden, uit de Tres belles heures de Notre dame van Jean de Hertog van Berry.

Paralellen

Iedereen moet zelf maar zien.

Op verschillende plaatsen roept de Koran op tot tolerantie en eerbied voor de ‘mensen van het boek,’ d.w.z. de Joden en de Christenen, die over de Heilige Schrift beschikken.

"Zij die geloven, zij die het Jodendom aanhangen, de Christenen en de Sabiërs, die in God en de laatste dag geloven en die deugdelijk handelen, voor hen is hun loon bij de Heer en zij hebben niets te vrezen noch zullen zij bedroefd zijn." (Koran 2:62)

De Christelijke leer stelt dat God Adam en Eva hun zonde nooit vergaf. Deze zonde wordt overgedragen op alle nakomelingen, zodat elk kind met de erfzonde geboren wordt, die alleen door het doopsel kan worden weggewist. Jezus wordt gezien als degene die de mensheid van de erfzonde verlost. Dit verklaart de missioneringsdrang van het christendom, zodat de zielen die Chrisus (niet) kennen, van de verlossing niet verstoken blijven.

Vergiffenis

De Islam daarentegen gelooft dat God Adam en Eva hun zonde wel vergaf, nadat zij berouw toonden. Hier wordt elk kind geboren als een onbeschreven blad, begiftigd met verstand, gevoel en een elementair inzicht in goed en kwaad. Wie zich tijdens het leven laat inspireren door God, en zich volgens Zijn leidraad gedraagt, kan in het hiernamaals - mits de Goddelijke Genade - tot het paradijs toetreden.

Volgens de islam kunnen moslims die zich misdragen naar de hel gaan, terwijl christenen die leven volgens de hun geopenbaarde boodschap naar het paradijs kunnen gaan. Dat er verschillende godsdiensten bestaan wordt geacht de wil van God te zijn, en Hij zal op oordeelsdag wel uitleggen hoe de vork in de steel zat.

Gezonde wedijver

In afwachting daarvan draagt de islam mensen van verschillende godsdiensten op met elkaar te wedijveren in goede daden, dwz elk vanuit het eigen geloof het best mogelijk te doen om zo een rechtvaardige samenleving voor iedereen (zijnde het maatschappelijk doel van de islam) tot stand te brengen:

"... En als God het gewild had, zou Hij jullie tot één gemeenschap gemaakt hebben, maar Hij heeft jullie in wat jullie gegeven is, op de proef willen stellen. Wedijvert dan met elkaar in goede daden. Tot God is jullie terugkeer, gezamenlijk. Hij zal jullie dan dat meedelen waarover jullie het oneens waren." (Koran 5:48)

Het staat iedereen vrij te geloven wat men wil of ongelovig te zijn: "Wie het wil, die moet dan geloven en wie het wil, die moet maar ongelovig zijn." (Koran 18:29)

Bron: http://users.telenet.be/myprojects/peace/godsdienstvrijheid.html

Afbeelding: schilderij van Masaccio, werkelijke naam Tommaso di Ser Giovanni Casai, (San Giovanni Valdarno, 21 december 1401 - Rome, 1428)

In veelheid

Er is een grote verscheidenheid van opvattingen.

De moslimgemeenschap is zelf verdeeld, en dat is wellicht maar goed ook. Er zijn vele manieren om de Islam te beleven. Het is nergens goed voor, en het is ook onmogelijk, de hele Islam op een bepaald model terug te voeren, dat dan het enige geldige zou zijn.

Eigenaardig genoeg komen de moslimfundamentalisten en onze Islamofobe westerlingen hierin overeen, dat zij de meest doorgedreven vorm de enige ware vinden, en aan anderen wensen op te leggen.

Persoonlijk kan ik me daar niet in vinden. Er is geen (tegenhanger van de) paus in de Islam en er is niet een enkele instantie die het laatste woord heeft. Er zijn wel bronnen van religieus gezag, maar niet een persoon of instantie die boven iedereen staat. Dat is juist de hele charme van de Islam, zoals ik die zie. Elk schepsel staat oog in oog met zijn Schepper en er bestaat geen bemiddelende instantie.   

Boek

De Schepper heeft de schepping, met daarin de schepselen geschapen, en heeft er een boek bij geleverd dat kan helpen om die schepping en het goddelijke plan dat er aan ten grondslag ligt, te ontcijferen en te verstaan. We kunnen zowel in de Schepping als in het heilige Boek, dat merkwaardigerwijs zelf ook een onderdeel van de schepping is, de hand van God ontwaren. Iedereen die dat wil kan naar God, of naar het Goddelijke toegaan, zonder daarom bij de hand te moeten worden genomen door een of andere religieuze instantie.

Mensen die daar niets in vinden, staat het vrij er geen acht op te slaan. Dat is mijn mening, en ik kan er mee leven dat niet iedereen dezelfde mening er over toegedaan is.

Vrijheid

Er is geen dwang in Islam.  Het is een religie van vrede, rechtvaardigheid, tolerantie en vrije keuze. De Koran geeft een aantal voorschriften over hoe men om moet gaan met mensen die ongelovig zijn, een ander geloof hebben of veranderen willen van geloof. Er bestaat volledige keuzevrijheid wat het geloof betreft.

De volgende twee verzen geven aan dat mensen niet gedwongen kunnen en mogen worden om moslim te worden. 2:256     “In de godsdienst is geen dwang …” en 10:99     “En als jouw Heer het had gewild, hadden wie er op aarde zijn allen geloofd, of kun jij de mensen dwingen gelovigen te worden?”

Nu is het wel zo dat er op vele plaatsen toch mensen zijn die menen in de naam van het Geloof dwang te mogen uitoefenen. Zij vergissen zich, en ze doen veel kwaad door van dreiging en geweld gebruik te maken.

Welles nietes

Veel geblaat en weinig wol.

Je kunt de Islam leuk of vervelend vinden, maar daar schieten we niet mee op. We zullen toch een manier moeten vinden om onze samenleving op te bouwen. Dat er meer dan anderhalf miljard moslims rondlopen is een vaststaand feit, en dat ze in tegenstelling met vroeger ook meer en meer zichtbaar aanwezig zijn in onze Westerse samenleving, kunnen we ook niet meer terugdraaien.

Je kunt daarover mopperen, maar dat zal weinig aan de grondgegevenheden veranderen. Er zijn gewoon heel veel moslims op aarde. Die gaan heus niet weg. Waarom het nodig is die gigantische massa voortdurend te kwetsen en te beledigen, dat begrijp ik niet. Het is bon ton geworden om laatdunkend en geringschattend over hen te praten, de laatste tijd in naam van de vrije meningsuiting die hen wordt misgund.

Wereldheerschappij

In wezen is dat al lang geen godsdienstig conflict meer, en het wordt niet met religieuze argumenten gevoerd. Het is een wereldwijd conflict tussen globale gemeenschappen die wel op godsdienstige gronden van elkaar verschillen, maar die zich van politieke en militaire middelen bedienen om elkaar te bestrijden. Er zit een koloniale geschiedenis aan vast, en ook de geschiedenis van de Jodenvervolging en de oprichting van de staat Israël spelen daar een rol in. Het is een geopolitiek element van formaat geworden.

Ieder chronisch conflict heeft twee verhalen. Elk van de twistpartners heeft een selectief geheugen en onthoudt uit de geschiedenis  alleen datgene wat van aard is om het eigen gelijk te staven. De inzichten aan weerskanten van de kloof zijn radicaal tegengesteld en dat maakt het gesprek er niet gemakkelijker op.

Spits

In plaats van naar een compromis te evolueren lijkt het erop dat de standpunten nog meer verharden en de polarisatie toeneemt. Het lijkt er dus op dat de situatie nog verslechtert. De discussie wordt overheerst door extremistische en fundamentalistische opstellingen aan weerskanten van de barrière. Wij hebben onze rabiate Islamhaters en zij hebben hun onverzoenlijke fanatici. De gematigde meerderheid die in de twee kampen bestaat, wordt zodoende gehinderd om tot evenwichtige en redelijke oplossingen - die wel degelijk mogelijk zijn - te komen.

In deze strijd kunnen hun extremisten zich meten met onze extremisten, en de gematigde krachten, waar ik mezelf toe reken, kunnen alleen met toenemende verbijstering toeschouwen.