Medaille geslagen ter gelegenheid van het proces.

Naar Miguel de Molinos

Titel voluit:

De Geestelijke Gids die de ziel ontwart en haar binnenwaarts naar de vrucht van de volmaakte beschouwing en de schatkist van inwendige vrede voert

De keerzijde van de medaille komt ook aan bod.

Ik wil horen wat God de Heer in mij spreekt (Psalmen 85, 9)

De Geestelijke Gids van Miguel de Molinos, een Spaanse mysticus uit de zeventiende eeuw richt zich tot allen die naar geestelijke ontplooiing zoeken of die op hun geestelijke weg aanmoediging, bevestiging of verbetering nodig hebben.

De ketterprins

Niets is moeilijker dan iedereen te behagen en niets is gemakkelijker dan boeken die verschijnen neer te sabelen met kritiek.

Elk boek zonder uitzondering dat verschijnt loopt deze twee risico’s. Vaak zoeken auteurs hoge bescherming, maar wat zal er worden van dit kleine boekje dat geen beschermheer heeft?

Het onderwerp is mystiek, wat niet erg modieus is, waar op neergekeken wordt, of dat voor zouteloos doorgaat.

Lieve lezer, indien u dit niet begrijpt, ga dan niet te keer, maar leg het boek terzijde.

De gewone mens kan deze geestelijke stof horen en lezen, maar nooit begrijpen zoals Paulus aangeeft (Cor. I: 2.) De gewone mens vangt niets op van de dingen die uit de Goddelijke Geest komen.

Indien u dit veroordeelt, dan schaart u zich bij geletterden van deze wereld, van wie de Sint-Denijs zegt dat God zijn wijsheid niet met hen deelt, wat hij wel doet met eenvoudige en de nederige lieden, die doorgaan voor ongeletterd.

Lichtinval

De mystieke kennis is niet de vrucht van het verstand maar van ervaring.

Je kunt haar niet bedenken, alleen maar ondergaan. Je kunt haar niet veroorzaken, maar alleen ontvangen. En toch is zij de zekerste en doeltreffendste hulp en draagt zij vruchten zonder weerga.

Zij komt de ziel niet binnen via de oren (Mt.II.) en komt ook niet voort uit het lezen van vele boeken, maar door de vrije inval van de Heilige Geest, die Zijn Genade met genoeglijke innigheid aan eenvoudige en bescheiden lieden schenkt.

Er zijn nogal wat geletterden die er niet in kunnen komen omdat ze er nog nooit iets over gelezen hebben, en er zijn anderzijds geestelijken die de mystiek wantrouwen, omdat ze dat zelf niet zo kennen, en in beide gevallen veroordelen ze alle mystiek bij voorbaat, de enen door onwetendheid in al hun geleerdheid en de anderen omdat ze het zelf nooit ervaren hebben.

Het staat als een paal boven water dat iemand die deze zoete ervaring niet zelf heeft meegemaakt moeilijk een oordeel kan vellen over dit geheimzinnige mysterie.

Afgunst

Sommigen zijn onvermurwbaar door de wonderen die de Goddelijke Liefde verwekt in bepaalde zielen, uit afgunst omdat ze zelf niet zulke buitengewone gevoelens ervaren.

Wie kan Gods Goedheid beperken, Wiens Arm onverkort is. Waarom zou Hij vandaag niet kunnen wat hij in vroeger tijden heeft gewrocht?

God roept niet de sterken en de rijken omwille van hun verdiensten, maar hij roept veeleer de zwakken en de meest beklagenswaardige zielen, opdat Zijn eindeloze genade voor altijd voort moge schijnen.

Deze wetenschap is niet van theoretische maar van praktische aard, waarbij de ervaring de meest verfijnde en vernuftige bespiegeling overtreft.

De heilige Teresa van Avila stelde haar geestelijke vader voor, alleen met geestelijke mensen over geestelijke onderwerpen te spreken. “Want,” zei ze, “als ze maar de ene manier van zijn kennen, of als ze halfweg vast zijn blijven zitten, valt er niets mee aan te vangen.”

Alleen maar iemand die geen kaas gegeten heeft van de praktische mystieke wetenschap kan de leer van dit boek veroordelen, want die heeft zeker niet Sint-Denijs de Areopagiet gelezen. Om van Sint-Augustinus maar te zwijgen, en de HH Gregorius, Bernardus, Thomas, Bonaventura, onder andere Heiligen en Kerkleraren, die ervaren en deskundig zijn, en die de praktijk van onze leer goedkeuren, aanbevelen en onderrichten.

Te vermelden valt nog dat de leer van dit boek zich niet tot iedereen richt, maar alleen degenen die de zinnelijkheid en de driften voldoende verstorven hebben, die gevorderd zijn in het gebed, en die van binnen uit door God geroepen worden: Hij Die hen aanmoedigt en gidst, en hen van de obstakels op weg naar de volmaakte beschouwing bevrijdt.

Stijl

Ik heb mijn best gedaan om de stijl van het boek devoot te houden, kuis en bruikbaar zonder allerlei mooie frasen toe te voegen, welsprekendheid tentoon te spreiden of theologische vernuftigheden ten beste te geven.

Mijn enige bedoeling was de naakte waarheid te vertellen, nederig, oprecht en helder.

Het mag geen verbazing wekken dat zoveel geestelijke boeken elke dag in de wereld uitgegeven worden, want God heeft altijd weer opnieuw licht weg te geven en velen hebben een behoefte aan dergelijke inlichtingen.

Niet alles is gezegd en niet alles neergeschreven en er zal wellicht geschreven en gedrukt worden tot het einde van de wereld. Een wonderlijk licht heeft God Almachtig zijn Kerk ingeblazen bij middel van de engelendokter Sint-Thomas die zelf op zijn sterfbed verklaarde dat God hem op dit ogenblik zoveel licht had laten zien, dat alles wat hij had geschreven erbij verbleekte.

God heeft altijd nieuw licht mee te delen en zal daar altijd mee doorgaan, zonder dat zijn eindeloze wijsheid daardoor enigszins vermindert.

De vele pijnen en de tergende moeilijkheden die de ziel op haar inwendige pad belagen, moeten haar niet uit het lood slaan, want het is wel een beetje logisch dat iets van grote waarde moeite kost om het te verkrijgen.

Blijf vertrouwen en geloof dat niet alleen degenen over wie we het hier hebben maar ook vele anderen overstelpt worden door de Genade Gods en innerlijke sterkte.

De ervaring van vele jaren, gezien de vele zielen die zich aan me hebben toevertrouwd, hoe ontoereikend ook mijn vermogens, om leiding te vinden op hun binnenwaartse weg waartoe ze geroepen zijn, heeft me ervan overtuigd dat er een grote behoefte bestaat aan hulp en ondersteuning om obstakels weg te nemen. Er zijn immers heel wat neigingen, aandoeningen en verleidingen te noemen die in de weg gaan staan en de volmaakte beschouwing verhinderen.

Dit praktische boekje is daarop gericht want het is niet voldoende de binnenwaartse weg aan te prijzen, als de hindernissen die onderweg opduiken niet worden weggenomen, aangezien ze de vooruitgang en de geestelijke ontplooiing beletten.

Daartoe heb ik gebruik gemaakt van wat God in zijn onuitputtelijke goedertierenheid me ingegeven heeft, veeleer dan wat allerlei boekenwijsheid me heeft bijgebracht.

Saint-François de Sales

François de Sales en Jeanne de Chantal

Franciscus, graaf van Sales en bisschop van Genève is geboren in 1576. Johanna, barones van Rabutin en Chantal en Moeder Opperoverste van een kloosterorde, zag het levenslicht in 1572. Zij stierf in 1641, hij reeds in 1622.

Hun ontmoeting gaf aanleiding tot de oprichting van de Visitatie, de kloosterorde van de Visitandinen, die een grote invloed zou uitoefenen op de Franse kerk en daarbuiten. Franciscus las de werken van Teresa van Avila en raakte erdoor begeesterd, zodat hij zelf het mystieke pad insloeg.

Intuïtie

De liefde voor God kan de ziel alleen maar vullen, als zij zich door voldoende beschouwing van zijn waarheid en almacht heeft opgericht, en pas dan kan zich de intuïtieve contemplatie goed ontplooien zonder gevaar te lopen. Door zich op de innerlijke liefdebron te concentreren kan de ziel een hoger niveau bereiken op haar weg naar de bron van alle licht.

Die innerlijke concentratie kan in de visie van Franciscus van Sales alleen maar slagen door de inwerking van de Goddelijke Genade. Je kunt wel je aandacht binnenwaarts richten en allerlei gebeden de revue laten passeren, maar uiteindelijk is het toch God die beslist je van licht te voorzien.

Als dat gebeurt, dan voelt de ziel de Aanwezigheid van God zeer diep in al haar vezels aan, en Hij overstelpt haar zodanig dat noties van ruimte en tijd wegvallen totdat het gedaan is, als de ziel door een uiterlijke gebeurtenis wordt verstoord of op een andere manier van Zijn Aanwezigheid wordt beroofd.

Eenwording

De ziel is vervuld van een gewijd gevoel van uitgelezen vreugde waarin verschillende graden te onderscheiden zijn. Wat ze gemeen hebben is dat de persoonlijke wil opgeofferd wordt.

De ziel brengt dit offer door de inwerking van de Goddelijke Liefde, die haar er met gemak toe brengt alle begeerte en eigenliefde op te geven, zodat zij haar leven aan God kan opdragen.

Op die manier kan de ziel een worden met God,  krijgt zij inspiratie en ervaart zij de optillende invloed van de Heilige Geest. In de praktijk gebeurt dat tijdens het rustgebed: oraison de quiétude. De ziel geeft zich willoos  over aan de wensen van de Heer.

De beschreven Weg bestaat uit een proces van loslating, een toenemend losgemaakt zijn van alle uiterlijkheden, dat het gewaarworden van een diepe innerlijke rust mogelijk maakt. Het gaat hier om een mystiek zwijgen, waar de rede, het denken en het streven ophouden en God zich rechtstreeks met de ziel onderricht.

Deze weg behoort tot het oerbestand van de Christelijke mystieke traditie en onderwijst dat de onmiddellijke Godservaring zich in de grond van de ziel voltrekt, buiten het terrein van het bespiegelend verstand en de bewuste wil.

Vergeet allerlei inspanningen en oefeningen om de innerlijke rust toe te laten.

Vervolgens ga je in het gebed uiterlijk en innerlijke op zoek naar de innerlijke en uiterlijke rust.

Op dat ogenblik is deze inleidende uitvoering van het rustgebed nog onvolmaakt daar zij door onszelf teweeg wordt gebracht. Bij een verder gaande passieve instelling kan zich  vervolgens als vanzelf een diepere laag van het rustgebed openbaren, die als het ware in je innerlijke ziel opwelt, en die je als een Godsgeschenk ervaart.

Het wezenlijke van deze gebedsbeoefening bestaat erin zich vol vertrouwen in Gods armen te werpen. Van Hem zul je oneindig meer terugkrijgen dan alles wat je ooit losgelaten hebt.

Je zult vernieuwde levenskrachten opdoen en je zult je verrijkt voelen, daar waar zich tevoren een nijpende behoefte voordeed. De scheppende kracht die zich in stilte verzamelt, neem je helemaal in je op wanneer je het stilzwijgen zijn gang laat gaan.

Al snel kom je tot de ontdekking dat aan alle doen een niet doen, aan alle denken een niet denken en aan alle voelen een niet voelen voorafgaat.

Uit deze rusttoestand put je de broodnodige levensimpulsen die als het ware vanzelf op je afkomen.

Je moet beseffen dat je ziel het middelpunt, de woning en het rijk Gods is.

De uitgang

Als je ernaar verlangt dat de Allerhoogste je ziel aanraakt en in je innerlijke zelf aanwezig is, moet je de noodzakelijke randvoorwaarden verenigen. Om Hem in jouw ziel de ruimte te geven moeten alle hindernissen uit de weg geruimd of opgelost worden.

Het beoefenen van het rustgebed in het leven van elke dag draagt hiertoe bij.

Stil zijn te midden van de herrie om het nulpunt, de verzoening en de vrede te zoeken.

Tot alle prijs dien je te vermijden, voordelen ten koste van anderen te zoeken of naar iets te streven wat je niet toekomt.

Je zult veel steun en hulp ervaren als je iedereen tot dienst kunt zijn en van niemand terugdeinst.

Ga op weg je angsten en vrezen te onderkennen en te beheersen. Laat het niet toe dat onklare begeerten je driften  besturen.

Probeer steeds weer opnieuw rustig en vredig te blijven onder alle aanvechtingen en vorderingen, onder alle dwang en drang van elke dag.

In het rustgebed zul je leren vrij en los van elk gepieker te zien.

Tempel

Om je aan het rustgebed over te geven is het aan te raden een aangename en rustige plaats op te zoeken en de ogen te sluiten. Neem minstens twintig minuten de tijd en laat je niet door uitwendige prikkels storen.

Gun jezelf enkele ogenblikken om tot rust te komen om dan het gebedswoord innerlijk op te nemen en het zonder enige inspanning of niet de minste verwachting te herhalen.

Uw Wil geschiede in tijd en eeuwigheid.

Het gebedswoord dat je hebt gekozen of van je geestelijke raadsman gekregen moet je niet wijzigen of door een ander vervangen. Het vergezelt jou je hele leven om je steeds weer de gelatenheid te laten beoefenen en je de heilzame weg naar het Goddelijke stilzwijgen te banen.

Wanneer je daar aankomt, ook al duurt dat maar een ogenblikken dan heeft je gebed zijn vervulling bereikt en moet je het niet meer herhalen.

De tempel anders bekeken

Het rustgebed besluit met een dankzegging.

Heer Jezus Christus, je hebt ons de weg in dat geheime stilzwijgen geopenbaard, laat ons de innerlijke mens in Gods Nabijheid ervaren, en geef ons het vermogen het innerlijke van het uiterlijke te onderscheiden. Help, ons in Uw Naam het uiterlijke met het innerlijke in evenwicht te brengen.

Vredig landschap in Schotland

Uw voornaamste plicht is niet uit uzelf te handelen maar u in alles vredig aan God te onderwerpen, uw vrijheid, en alle uiterlijke en innerlijke verstervingen die God in Zijn Wijsheid u op wenst te leggen, te aanvaarden. Dat is het enige middel om u voor te bereiden op de Goddelijke beïnvloedingen, door geduldig, rustig en nederig alle inwendige en uitwendige beslommeringen uit te staan.

Boete en zelfkastijding en uzelf te kort doen zullen u geen enkele baat brengen. Wat u het meest aangaat, o vrijgekochte zielen, is het geduld. Deins niet terug voor het stiltegebed, in stilte voor God, en vermenigvuldig uw tobben en piekeren niet, en laat de beslommeringen voor wat ze zijn.

Ga op grond van een stevig geloof vooruit in een gewijde stilte en sterf voor u zelf. Versterf alle verlangens en begeerten, verzaak aan uw inspanningen en laat elke wildaad achterwege, in volle vertrouwen dat God niets anders wil dan wat goed voor u is.

Want wanneer de ziel gestorven is, verstomd en neergelegd in de aanwezigheid van God, daar, waar geen enkele hinderpaal of afleiding meer voorkomt, kan de ziel de Goddelijke invloed ontvangen.

Het is een grote beproeving maar ook een buitengewoon privilege voor de ziel zich beroofd te weten van de zintuiglijke genoegens om de dorre en verlaten paden van de zelfvervolmaking in te slaan, aangezien de volmaaktheid alleen maar op deze manier bereikt kan worden.