De Heilige Veronica van Memling met de Vera Icona.

Eerste trimester

20. jun, 2015

Capita selecta 2015

Het eerste trimester van de capita selecta van 2015 is afgewerkt en staat online. Van de hak op de tak.

Vera Icona

Rogier Van der Weyden, geboren als Roger de la Pasture.

Hans Memling of Jan van Menninghen (Seligenstadt, ca. 1430-40 – Brugge, 11 augustus 1494) was een kunstschilder afkomstig uit het keurvorstendom Mainz. Hij wordt algemeen beschouwd als een van de prominenten van de Oudnederlandse schilderkunst, beter bekend als de Vlaamse Primitieven.

We hebben het in ons dagboek deze maand over de menselijke blik, met al zijn consequenties en we belichten dat onder meer met een passage van Nikolaas van Kues, ook bekend als Cusanus, een vijftiende-eeuwse  prelaat, gewijd auteur en kerkleraar, en tijdgenoot van Memling en Van der Weyden.

In zijn inleiding op ‘de Icona’ verwijst Cusanus naar een thans verloren gegaan schilderij van Rogier Van der Weyden dat toen in Brussel te zien was, en dat de Vera Icona voorstelde. Het zal wel het midden gehouden hebben tussen de Veronica van Memling hierboven en het zijpaneel van een triptiek van Van der Weyden hiernaast.

Bemerk het contrast tussen de geloken blik van Veronica en die van Christus, die ons vanuit het kader van die vierkante sluier frank aankijkt met een blik die ons doorboort, en die ons overal schijnt te volgen. Wat dat allemaal met me doet, daar ben ik al de hele maand over bezig, niet dat het veel mensen zal interesseren. Het was wellicht tijd om het eens uit te diepen, en ik zal het er hierna een tijdje niet meer over hebben.

We hebben nog een paar Veronicaschilderijen gevonden, en we zijn zo vrij in onze diashow er een aantal details van aan te bieden. De kadrering is soms een beetje ongelukkig omdat de software van 123-websites niet toelaat staande schilderijen in de diashow te monteren. Het programma maakt er een horizontaal beeld van, met weglating van het bovenste en het onderste.

Het alternatief zou zijn ze te verkleinen, zodat ze wel passen, maar dan is er veel wit links en rechts. Ik laat het even zo omdat de gekozen volgorde een verschuiving laat zien van de blik van Christus naar de blik van Veronica. Het had ook omgekeerd gekund. De volledige schilderijen zijn te zien als illustratie van de dagboekbijdragen van deze maand.

  • Blog

    We nemen stilaan afscheid van onze lenteblog van 2015 en gaan over op de zomerblog die over enkele dagen zal verschijnen, op het ogenblik dat ik dit schrijf.

  • Mozaïek

    In het mozaïek vindt u een overzicht van de website, al is het onvolledig, want er komt altijd maar bij. Het blijft een goed startpunt voor beginnende lezers.

  • Dagboek

    In het dagboek, zoals reeds gesteld in het editoriaal, vinden we een uiteenzetting over kijken en bekeken worden, aan de hand van een middeleeuwse auteur.

Met vriendelijke groet, en een schilderij van Domenico Fetti,

Dirk van Babylon