Alphonse Mucha: Décembre

Aanhef

Vuurtorenjoop

 

Een blauwe frak, een rode toren,

Met witte streep op storm gezind,

Geleund op de zuidwesterwind.

Hoosregenbuien om de oren.

 

Anticycloon van de Azoren.

Eenogige cyclopenkind!

Wie u niet ziet, vaart ziende blind,

Op tij en eb en drijft verloren.

 

Oplichtend en ‘s nachts aangestoken:

Uw bundel wrijft ononderbroken,

De golven van de zee met strijklichtglans.

 

Uw vuren scheiden zonder roken,

De duisternis in schijvenstroken.

Vuurtorenlicht in vlakke rondedans.

Vooraf

De teloorgang van het licht

December is een duistere maand, met dagen die steeds donkerder worden, tot Kerstmis het dieptepunt aangeeft, waarna het weer beter gaat met het licht. Voor we zover zijn echter moeten we voorbij Sinterklaas, het omstreden kinderfeest dat op 5 of 6 december plaatsvindt naargelang we ons in Nederland of in Vlaanderen bevinden.

De laatste maand van het jaar eindigt op een verplichte feestperiode. Het dieptepunt wordt op die manier een hoogtepunt, met een bijzondere sfeer, waarbij het past dat we elkaar vergeven, in de hoop in vrede met elkander te kunnen verkeren.

Aidsdag

Het thema van deze twee maand is de katholieke kerk. We beginnen kwansuis met watersnood.

Een december is Wereld-Aidsdag, maar we gaan daar niet specifieker op in, omdat we daar niet direct een toegespitst gedicht op hebben liggen. We willen het hier in de inleiding toch even vermelden, om ons leedwezen te tonen.

Eigennamen

We zullen hier in de inleiding nu verder een paar eigennamen verklaren, die er ondanks alle correctieronden in gebleven zijn. Om te beginnen op twee december met Diana Woei, een weervrouw die Nederlanders van de goede leeftijd zich nog herinneren. In 1998 volgde ze Monique Somers op als weervrouw bij de NOS, tot en met mei 2000.

Dat is dus zowat het tijdraam waarin we het gedicht kunnen situeren. Diana Woei, dat vind ik echt de allermooiste naam voor een weervrouw. Je kunt het zelf niet bedenken. Voorname vrouw trouwens.

Pasquino

Op drie december lezen we hoe Pasquino ontdekt is, begin zestiende eeuw, in de modder van de Tiber. Het beeld werd schoongemaakt en op een voetstuk gezet. Het zou zich ontpoppen tot sprekend standbeeld, dat met alles en iedereen spotte, het liefste nog de kerkelijke overheid. Het beeld staat nu aan de naar hem genoemde piazza.

De kop was los geloof ik. Ze hebben er een andere opgezet. Ook dat is een metafoor van het dichterschap.

Op vier december wonen we in het voorbijgaan een voorstelling bij van kinderdansgroep De Stilte, gezien in Breda. Goed om weten als je het sonnet beter wilt begrijpen. Het is meteen de introductie van Sinterklaas.

Sinterklaas en Zwarte Piet

In het licht van de recente debatten omtrent Zwarte Piet die voornamelijk in Nederland, maar ook in Vlaanderen woeden is het sonnet van 5 december, dat voor het eerst verscheen in april 1998, redelijk profetisch en nog brandend actueel. Het thema gaat naadloos over in de problemen die kerk teisteren, met name wat de pedofilieschandalen betreft.

Kardinaal en hulpbisschop

De strafrechtbank heeft toenmalig kardinaal en aartsbisschop Godfried Danneels en hulpbisschop Paul Lanneau van Brussel burgerlijk aansprakelijk gesteld, in het proces tegen een pedofiele priester. Ze moeten aan het slachtoffer van de priester en zijn ouders een schadevergoeding van een half miljoen betalen. De priester zelf, een pastoor van 64 uit Sint-Gillis, is veroordeeld tot 6 jaar celstraf. Hij had zich de voorbije 30 jaar vergrepen aan jongens.

Een ander schandaal brengt ons naar Limburg. Een priester van de ultra-katholieke organisatie ‘Het Werk’ zou in de oostelijke provincie een meisje jarenlang hebben aangerand.

Rudy Borremans

Van Hasselt naar Tienen is het ook niet zo ver. Op tien december brengen we de figuur van pastoor Rudy Borremans in herinnering. Deze eigennaam is blijven staan omdat er niet minder dan drie sonnetten aan deze minder fraaie episode in de Belgische kerkgeschiedenis gewijd zijn.

De Tiense pastoor kwam in opspraak wegens zijn homoseksuele geaardheid, en werd weggepest door de kwezels van de parochie, die klacht bij de bisschop indienden.

Hij werd overgeplaatst en werd later nog gesignaleerd als aalmoezenier van een psychiatrische instelling.

Pausdom

Vervolgens richten wij de blik naar de Pausen.

De toenmalige Poolse Paus Johannes Paulus II reageerde zuur op de Homo-optocht – de Gay Pride – in de Heilige Stad tijdens het Jubeljaar 2000. Vrachtwagens met harde muziek en blote billen passen niet in de catechismus.

Gelukzalige pausen zijn er intussen meer en meer. Naast de geliefde Johannes de drieëntwintigste, is ook Pio Nono zaligverklaard. De gekke paus die de index van verboden boeken heruitvond en tekeer ging tegen wetenschap en modernisme, en die in paranoia eindigde. Je zou denken dat de kerk zich hiervoor zou dienen te schamen, maar neen.

December een tot vijftien

1 Weersomslag

Depressie soeverein van hier tot de Azoren,

Een zeegebied met hoge barometerdruk.

Daardoor kan onze weersellende niet meer stuk.

Op de verkeerde breedtegraad zijn wij geboren,

 

Met elke dag een later wordend ochtendgloren.

De avond valt steeds vroeger tot ons ongeluk.

Te wachten staat ons straks het koude winterjuk.

Niet langer zal vroeg zonlicht het verdriet verstoren.

 

De bliksem schicht onzichtbaar door geloken blinden.

Onweders onweerstaanbaar zien hun kans nu schoon,

In dovemansgesprek met ‘t huilen van de winden.

 

Alleen nog over blijven ik en gij mijn zoon:

Zo zeldzaam wij die zin in wervelingen vinden.

Oog van de storm, dorstappeltje, anticycloon!

2 Dichte neerslag

Zes natte voeten om een droge grap verlegen,

Doordrenkt van hemelwater, schuilend buiten spel.

In het publiek wordt hier en daar een mens onwel,

Krijg ook nog een stelletje Liechtensteiners tegen.

 

Hoe graag kruiste hun dolkjes niet mijn felle degen!

Daar dreunt een dichtsalvo van het bergstaat-kartel:

Vier voetjes dansend op gespannen trommelvel,

Onaangetast ondanks de onverdroten regen.

 

Kijk naar het veld: gewassen rotten voor de bloei,

Terwijl de wolken over drijfnat land verwaaien.

Zo komt ook in mijn poeier niet de minste gloei,

 

Zo lang de lagedrukgebieden om ons draaien.

Ontketend weerberichtje van Diana Woei!

De regen duurt. Het land gaat naar de haaien.

 

3 Een andere versie

Cloaca Maxima heeft één beeld uitgepoept.

De Tiber heeft de tors gereinigd. De prelaten,

Die wilden hem niet in de bedding rusten laten

En haalden hem naar boven, want de Here roept!

 

De kop was door de vissen van de romp gesnoept.

Was hij een prooi van Hunnen of van kunstpiraten?

Keek hij te eigenwijs of wellicht te verwaten?

En is een joelmassa om hem samengetroept?

 

Bij nader inzien mist het beeld ook nog twee voeten.

In steen vermomd een voorbestemde schertspoëet,

Verlamd en blind moet hij stil staan en zwijgend boeten,

 

Voor oproertaal van een opstandige profeet.

Die nu weer stem krijgt in het dagelijkse groeten,

Met anonieme spotsonnetten bij de vleet.

4 Benedijen

Een kindje was er bij dat in de nacht bleef waken.

De dans was eng, vier meisjes op een wild geraas.

Al blijft er na de afloop nog een nevelwaas,

Een legpuzzel. Het had met Goed of God te maken.

 

Op het Indisch menu geen spoor van pastinaken.

De zwartepietloze mevrouw de Sinterklaas,

Werd bijna niet haar wegzakkende snor de baas

En iedereen keek toe met toegeknelde kaken.

 

De kardinaal gaf ons de zegen en mystère.

Daar valt met geen sonnet nog tegen op te snijen:

De grijze kerkprins met zijn wereldkerkcarrière,

 

En al dat zilvervolk in rangen en in rijen,

Eenieder in zijn voorspoed of met haar misère,

Gezalfde handen die de zegen benedijen.

5 Sinterklaas

Daar staat hij weer, karikatuur van pedofielen,

Met staf en mijter op de voorplecht dwaas te staan.

De lekke stoomboot meert langszij de kade aan,

Patroon van slecht verklede baardige schlemielen.

 

Een eindeloze maand na ‘t feest van Allerzielen:

De aarde kantelt in haar jaargetijdenbaan.

Op haar berijmde wang bevriest ijspegeltraan

Straks zit de Kerstman hem weer op de hielen

 

Daar is alweer geland een muffe Sinterklaas,

Omgeven door polítiek incorrecte Pieten,

Met mandarijnen, bitternoten, speculaas.

 

Een kind mag het spektakel best genieten.

Al kleeft er aan hem nog een religieuze waas,

En blijft hij toch het opperhoofd der hypocrieten.

 

6 Schadevergoeding

Een persbericht op teletekst. Vermakelijk !

Bisschop Lanneau en  Godfried Kardinaal Danneels

Zijn beiden om een priester die in ’t koor wat speels

Geweest was, solidair civiel aansprakelijk.

 

Veroordeeld en gevonnist. Onlosmakelijk

Verbonden met infaam gedrag dat grotendeels

In jonge slip op zoek was naar iets wits en geels

Dat dit dertig jaar duurde, is wansmakelijk.

 

Het maakt nieuwsgierig en ik lust er nog wel pap

van, kan me niet van de begoocheling ontdoen, 

dat het niet gaat om uit de hand gelopen grap.

 

Het kost de kerk als overheid een half miljoen,

En dat scheelt op de borrel toch een hele hap.

De slachtofferfamilie lacht een beetje groen.

7 De Bisschop Van Hasselt

In Limburg heerst vanouds nog echte volksdevotie.

Zo is er aarde voor de zaden van Het Werk,

Tot lof en glorie van de katholieke kerk.

Toch heerst er in het bisdom onverwacht commotie.

 

Beschrijven kan ik niet de bisschop zijn emotie,

Wanneer hij las over de zonden van een klerk,

Die zich te buiten ging aan nattevingerwerk,

Op een jong meisje met niet de geringste notie

 

Van seksuele opvoeding.  Amper ontluikt

Was zij aan zijn ontaarde lusten niet ontkomen

Hetgeen betrokkene ontkent, zij het besmuikt

 

De bisschop heeft gemeend terug te moeten schromen.

De vrouw houdt vol dat zij door priesters is misbruikt.

Is het de waarheid, of zijn’t nare meisjesdromen?

 

 

9 Opus Dei

Twee landelijke kranten maken samen sterk

Dat er iets mis met het hele Opus Dei

En dat het als een ingeslopen koekoeksei

Zich breed maakt in de schoot der katholieke kerk

 

Aan het verval der zeden stelt het paal en perk.

Wat is er fout met door de Paus gewijd karwei?

Wie zit er niet te wachten op een ethisch reveil?

Wat kan er dan verkeerd zijn met Gods eigen Werk?

 

Niet alle kinderen zijn in een gat verdwenen.

In leven waren ze zolang de voorraad strekte.

Hier willen we natuurlijk niet veralgemenen,

 

Ze zijn niet allen dood, wat goede moed opwekte,

Een paar vermisten, zo is in de krant verschenen,

Zijn slechts tot prooi gevallen van een boze sekte.

10 Tragedie in Tienen

Eerwaarde Borremans is bezig met verhuizen,

Hij neemt gordijnen af en doet het grove werk,

Hoe zwaar het hem ook valt, hij houdt zich schijnbaar sterk

Een priester die gebukt gaat onder vele kruizen.

 

Parochiekwezels zijn het die zijn aard verguizen,

Uit Tienen weg moet homoseksuele klerk,

Verjaagd door godsvolk van de katholieke kerk;

De tijd is rijp om ervan onderdoor te muizen.

 

Jaja de kerk in Vlaanderen is Neogotisch

De nar in het verhaal is Pastoor Borremans.

Want zijn geaardheid is iets te homo-erotisch.

 

Hij wordt op een zijspoor gezet, zijn laatste kans.

De kerk in al haar wijsheid reageert despotisch

Het eind van ‘t Latijn. Bid maar de rozenkrans.

11 Credo In Borremans

Er is iets aan het handje in de kerk van Tienen.

Eerwaarde Rudy Borremans heet er onkuis

Te leven met een man en dat is toch niet pluis.

Er zijn er die daar blijkbaar groen en geel om grienen.

 

Het recht op liefde moeten priesters nog verdienen.

Daarom heeft Borremans weldra ineens geen huis.

Zijn vooropzeg is ingegaan. Een brief met hakenkruis

Vertolkt de mening van een paar bigotte trienen.

 

Zo wint de achterklap van de verzuurde kwezels,

Een veldslag ten behoeve van het priestercelibaat.

Hosanna in den hoge voor de vrome bange wezels!

 

Beschouw het, Rudy, maar als een apostolaat.

Vecht voor je recht op homoseks met al je vezels.

Als jij maar met de rug niet naar het kerkvolk staat.

12 Geen Schandalen Meer

Qua Borremans mag men op beide oren slapen.

Hij is toch nog altijd een brave katholiek.

De paus getrouw, gehoorzaam elke encycliek.

Een goede herder voor al zijn parochieschapen.

 

Gebrandschat ooit het land door monniken en papen.

Al zijn ze deze eeuw niet meer zo fanatiek,

Te weinig roepingen, uitstervende muziek.

De ogen wijd op slot, de Paus op apegapen.

 

God sta ons bij dankzij gewijde sacramenten!

De zeven voorbehouden aan het priesterschap.

Dat kan en mag blijkbaar niet meer, zo gauw twee venten,

 

Twee tandenborstels hebben op hetzelfde schap.

Het zout der aarde zijn ze. Zuurdesem, de krenten,

In zouteloze woordenbrij en flauwe pap.  

13 Canonisatie

Sint-Pietersplein: de Paus, met Pauselijke zegen

Heeft gelukzalig vijf gestorvenen verklaard,

Tot voorbeeld voor ons allen op de klote aard’,

En in de rij staat ook de schim van Pius Negen.

 

Een zotte paus! Hij had moderne wereld tegen.

Onfeilbaarheid werd hem van God geopenbaard;

Op onbevlekt ontvangen netvlies blindgestaard,

En kruiste met de wetenschap de kerkelijke degen.

 

Verklaard is Pio Nono voortaan gelukzalig,

Auteur van Syllabus van Menselijke Dwaling,

De Roomse macht altijd indachtig, en inhalig

 

Kerkvader van onfeilbare censuurbepaling.

Met een imago als van Nero zo pokdalig,

En voorbereider van de herderlijke faling.

14 Communicatiepaus

Wat hij eerst zegde, leek een rochelend gezucht;.

Toen kwam zijn stem vlijmscherp op pauselijke grieven.

Hij protesteerde dat de nichten naar believen,

Het jubeljaar en de Romeinse pure lucht,

 

Bederven met parfums en daverend gerucht,

En zowat poedelnaakt de oude stad doorklieven,

Hun lusten met de eerste beste te gerieven,

En naar het Colosseum stappen. Homoklucht!

 

Daar was er een, pardon, in de Gay Pride Parade,

Die met zijn kont omhoog de aarde wilde kussen.

Daar was een ander, in een weinig wit gekleed,

 

Op praalwagen rondrijdend eindeloze lussen.

Waar is de jeugd voor Christus hart gereed?

Wie kan de brand van seks en ontucht blussen?

15 Paus Prijst

Uit Rome komt goed nieuws voor ‘t land van duizend bieren

De Belgische gezant aan ’t Hof van ‘t Vaticaan

Stond bij de Paus geen al te mal figuur te slaan

Ja, zijne heiligheid, vol lof en goedertieren,

 

Ziet in ons land de deugd volgaarne zegevieren.

De Belgische politici moedigt hij aan,

En hoopt dat ze voor de morele waarden staan,

En niet alleen maar nog een ambtstermijn versieren.

 

“Een goede raad nog, schenk veel aandacht aan gezinnen,

En voer een goede politiek voor onze jeugd,

Om het vertrouwen van het volk terug te winnen,

 

Tot zegepraal van de teloor gegane deugd.”

Helaas, incestueus geweld komt vaak van binnen!

Niet elk gezin is vol van vrolijkheid en vreugd.

Doorklikken

6. dec, 2016

December 16-31

U kunt hier gemakkelijk doorklikken naar December 16-31