Dagboek december 2013

De terugkeer van de kalief

Het hele probleem is dat je fantasieën niet kunt verbieden.

Aan de fantasieën van de burgemeester van Vilvoorde kunnen we niets doen, en aan die van de Islamisten die het kalifaat willen herstellen nog veel minder. Elk houdt er op zijn manier fantasieën over het einde der  tijden op na. Ieder van zijn kant zoekt een verhaal om de wereld verstaanbaar en beheersbaar te maken, en het tragische is dat de ander dat niet kan begrijpen.

Vilvoorde

De burgemeester ligt wakker van het idee dat er jonge mensen zijn die vanuit zijn stad naar Syrië vertrekken om er te strijden tegen president Assad.

Dat ze dat doen tot daar aan toe, maar de vrees is dat ze later terugkeren in een veel gevaarlijker toestand, geradicaliseerd en nog veel extremer dan ze al weren, en wellicht geschoold in terreurpraktijken. Op dat ogenblik zullen ze een bedreiging voor onze maatschappij vormen, een beetje zoals gebeurd is in Afghanistan, waar in de jaren zeventig allerlei internationale strijders tegen de goddeloze russen gingen vechten. Daar zijn broeihaarden ontstaan van extremisme en dat willen we niet meer meemaken.

Voorlopig is echter niet gebleken dat zulks in Syrië ook het geval zou zijn. Voor het gemak gaat de burgemeester nu daarvan uit maar aangetoond is het niet.

Je kunt een misdaad niet bestraffen voordat ze gepleegd is, en de hele vraag is dus wat gaat de burgemeester er aan doen?

Heil

 Voorlopig heeft hij alleen zijn eigen fantasie en die van zijn tegenstanders.

De Islamisten houden er een heel andere fantasie op na. Zij zien in de Syrische strijd een veldslag in de oorlog tegen het ongeloof die ze aan het voeren zijn. Natuurlijk zullen ze niet rusten tot de Islam over de hele aarde zegeviert, onder de leidstaf van een nieuwe kalief die zal toezien op een nieuw tijdperk van redelijkheid en rechtvaardigheid. En op de toepassing van de rechtspraak natuurlijk zoals die door de Islam voorzien is.

Nu weten we dat Al Qaida er dergelijke fantasieën op nahoudt. Als we merken dat inwoners van dit land er dezelfde fantasieën op nahouden, moeten we dan bang zijn? Het is niet zo dat Al Qaida het monopolie heeft of dit gedachtegoed.  We onderschatten een beetje de diversiteit van de Islam. Ik kan me heel goed voorstellen dat er heel wat moslims zijn, zelfs onder degenen die radicaal denken, die wel het kalifaat zien zitten, maar daarom nog niet Al Qaida.

Ik  ga de hele dag met moslims om en ik zie daar niet veel van. De meesten zijn vredelievend en verafschuwen het terrorisme, dat trouwens vooral moslimslachtoffers maakt.

Argwaan

Het spijtige is, dat we nu met een verziekt klimaat zitten, waar allerlei uitdrukkingen van godsdienstigheid, zeker als de godsdienst de Islam is, onder verdenking staan, en waarin discriminatie en Islamofobie welig tieren, en dat onder allerlei vormen.

Allerlei vooroordelen worden op een hoopje geveegd en uiteindelijk brengen we zelf datgene in gevaar, waar we voor staan, door een klimaat van wantrouwen te scheppen, dat de waarden van onze democratie aantast. De verleiding groot is in te grijpen in de persoonlijke vrijheden van degenen die verdacht zijn het extremisme aan te hangen en hun vrije meningsuiting te beperken.

Dan zullen zij zeggen: zie je wel dat er voor ons geen gelijkheid is in deze samenleving. Waarom zouden we ons er niet van afkeren en al onze hoop in het kalifaat stellen.

Gifgas

Ik durf me in de schoenen stellen van de jonge heethoofden die naar Syrië vertrekken om er tegen een monsterachtig regime te strijden.

Op die leeftijd kan de zelfgave totaal zijn. Wat heb je al te verliezen? Ik lach daar niet mee, en ik vind dat we dat integendeel zeer ernstig moeten nemen. Maar het is op zich niet iets crimineels. Er valt geen misdaad aan te ontdekken. Toch niet in hoofde van die jongen. Wellicht is er wel een misdadig oogmerk in hoofde van degenen die hem indoctrineren, want dat is wat anders. Maar of die jongen nu de gevangenis in moest. Ik heb het over Jejoen waar we het gisteren over hadden, zie ook link op de blog op de datum van gisteren.

Uitzicht

Bekijk het nu eens vanuit het standpunt van de jongeren.

Het moet ons straks niet verwonderen als ze zich straks inbeelden dat er een samenzwering bestaat tussen de intelligentsia in onze landen en het regime van meneer Assad, de baas van een niet-religieuze atheïstische staat. Door hen tegen te houden, spelen we de dictator in de kaart. Syrië is een adderkluwen, wellicht het laatste niet-religieuze bastion van de regio.

In al die landen spelen religieuze kwesties nog steeds een grote rol en er zijn allerlei bewegingen actief die niet allemaal het Westen goed gezind zijn, om het zacht uit te drukken.

Het rommelt daar overal een beetje. Het is echter voorbarig daar altijd en overal de hand van Al Qaida in te ontwaren. Het ligt in de aard van een terreurbeweging dat ze probeert garen te spinnen bij alle haarden van onrust en opstand, maar het is lang niet zo dat alle strijders op de hand van de anti-Westerse terreur zijn.

Haat

Het gaat ons natuurlijk om dat laatste.

Je zult altijd zien dat er veel haat tegen Amerika en zijn bondgenoten is in die landen. Het Westen is er niet geliefd. Maar hoe zou dat komen? Moeten we daar ook niet de hand in eigen boezem leggen? Als we zouden willen dat al die mensen het Vrije Westen gaan zien als de bron van verstandhouding en tolerantie, dan zal het Vrije Westen dringend eens zijn blazoen moeten oppoetsen.

Dat doen we niet door jonge heethoofden in de gevangenis te stoppen. Ik val niemand aan en ik verdedig niemand, maar ik stel alleen maar vast dat er daar iets aan het gebeuren is dat we nog niet helemaal kunnen duiden. Al die landen die zich van brutale heersers ontdaan hebben zoals Egypte, Tunesië en Libië gaan massaal voor het Islamverhaal, wanneer de kiezer het voor het zeggen heeft.

Is dat Armaggedon? Ik denk het niet. Ik vermoed veeleer dat het de stem is van mensen die door geweld onwetend zijn gehouden in een wereld waarin de godsdienst de enige toevlucht was voor degenen die niet moesten hebben van regeringsgeweld.

Als wij hen dan iets gaan vertellen in de zin van: “Nou moet je eens goed luisteren, je mag wel tegen de dictatuur zijn, maar niet op grond van religieuze overtuiging!” ja dan brengen we een boodschap die voor sommigen moeilijk te verstaan is, als ze zo lang alleen maar die godsdienst hadden om zich aan vast te klampen. Iedereen drukt zich uit zoals hij kan en al die landen moeten nog openbloeien en een en ander meemaken wat wij al achter de rug hebben als open samenleving, waarvan de openheid achteruitgaat.

Godsbeelden

Ik weet niet of ik gelovig ben, maar ik voel me wel lid van twee religieuze gemeenschappen.

Zelf geloof ik niet zo veel. Ik geloof zeker niet in een persoonlijke God die tussenkomt in de geschiedenis. Het idee komt wel tussen naarmate mensen daar wel in geloven zeker als ze dat in grote aantallen doen. Geloof is dan ook iets om zeer serieus te nemen.

Ik ben geboren en getogen in de Christelijke godsdienst, van r.k. strekking, dat heb ik nooit onder stoelen of banken gestoken. Ik verkeer veel in moslimkringen, ook dat is geen geheim. Ik voel me lid van die twee gemeenschappen, en ik functioneer daarin als alle anderen. Ik bid niet en ik vast niet, maar ik respecteer het bidden en het vasten van de anderen.

Overtuigingen

Ik geloof niet zo veel, en dat is ook niet nodig om een werkzaam lid van de gemeenschap te zijn.

Om een of andere reden kan ik de mensen die wel gelovig zijn heel goed begrijpen, en ik ben verbijsterd dat we nu tijden beleven waar gelovig zijn allerlei reacties uitlokt van ongeloof tot afkeuring, een tijdperk waarin dat de godsdienst veel onrust wekt. Het dragen van uiterlijke tekenen van een geloofsovertuiging wordt verboden op een aantal scholen en in gemeentehuizen. Jongens die naar Syrië vertrokken worden in de gevangenis gestopt bij hun terugkeer.

Ik hoor nu net op de radio dat Jejoen is vrijgekomen. Dat is zo een jongen die terug is gekomen en die heeft een aantal weken in voorhechtenis gezeten om die reden. Ik vind dat totaal over de rode. In plaats van de jongeman in onze armen te sluiten omdat hij terug is, stoppen we hem in de gevangenis. Wat gaan ze hem dan ten laste leggen? Dat zou ik wel eens willen weten.

Wat ons terugbrengt bij het Syrische conflict. Wat we daar allemaal wel zouden willen zien verschijnen is een democratisch regime, en dat zou blind moeten zijn voor de religieuze overtuiging van de burger, zoals dat bij ons het geval is. Niemand heeft de democratie in pacht en samenleven is iets waar iedereen “naar godvrucht en vermogen” naar dient te trachten met gebruik van wettelijke middelen.

Ideebrand

Het idee dat alle opstandelingen tegen Assad religieuze extremisten zouden zijn, vind ik een gevaarlijke veralgemening, en over het idee dat we die apocalyptische visioenen van deze aartsvaderbaarden nu ineens serieus moeten gaan nemen, omdat het zeer gevaarlijke fantasieën zouden zijn zoals Chris schrijft. Dat is  het hele probleem. Wat we deze mensen kwalijk nemen, is hun inbeelding.

Dat is nu het vreemde, dat de intelligentsia in onze landen, de strijd wil aanbinden met islamitische fantasieën. Dan kom je natuurlijk al gauw in de verleiding om die fantasie te gaan verbieden, vervolgen of censureren. Want dat mag niet. Je mag geen islamitisch armaggedon verzinnen, want dan komt de ideeënpolitie langs. We kunnen veel hebben en we zijn de jongste jaren de getuige geweest van een groeiende tolerantie ten opzichte van extreem rechts in Vlaanderen en Nederland want die gevaarlijke fantasieën vallen onder de vrijheid van meningsuiting en de onschendbaarheid van de volksvertegenwoordigers in het geval van Geert Wilders.

De weg naar Damascus

Je mag niet tegen president Assad gaan vechten als je moslim bent.

Dat vind ik een vreemde gedachtenkronkel die me gisteren al bezig hield en vandaag ook nog.

Ik sta erbij stil, omdat het lijkt alsof president Assad van Syrië in naam van de beschaving het religieuze extremisme bekampt. Bekijk het nu eens van hun standpunt. Wat de burgemeester van Vilvoorde doet, is Assad de hand reiken.

Daar zal die brave man nooit aan gedacht hebben. Ik weet dat het niet zijn bedoeling is Assad te helpen, maar ik stel de dingen graag scherp om ze duidelijk te houden. Er zijn er die vinden dat het religieus verzet tegen Assad gevaarlijk is, omdat ze daar taalgebruik zien dat in eschatologische termen naar het einde der tijden verwijst. Het vreemde is nu dat wij deze opgerekte fantasie ernstig gaan nemen, en er ons door bedreigd voelen.

Net door dit te doen verlenen we bestaan en werkelijkheid aan deze potsmalle ideeën die op zeer oude teksten berusten.

Koldermolen

We zijn uitermate verontrust door deze knal-, knetter- en knotsgekke almachtsfantasie, vanaf het moment dat die serieus nemen.

Het vreemde is nu dat zowat alles toegelaten is onze moderne vrije en democratische samenleving, zolang je het maar niet doet met religieuze motieven, want dan wordt het snel verdacht. Vaak speelt vermoedelijk toch wel het idee mee, dat godsdienstige mensen achterlijk zijn en behept met allerlei extremistische ideeën.

Het minste wat je mag zeggen is dat de atheïstische kant het tenminste in het Syrsche conflict niet veel beter doet dan het religieuze kamp.

Het gaat niet alleen om Assad, maar ook om het atheïstische Rusland en het atheïstische China die hem in het zadel houden. Het is echt geen reclame voor het heidens ongeloof.

Gelovig zijn helpt niet tegen allerlei geestelijke uitwassen, maar ongelovig zijn ook niet. Dan kunnen we wel aan weerskanten van een streep gaan staan en elkaar allerlei benamingen toe moedigen, maar wie schiet daarmee op.

Ik ben echt geen aanhanger van de integristen en de salafisten, die een luidruchtige kleine minderheid vormen van de Islam. Ik ben ook geen aanhanger van de paus, al is deze beter dan de twee vorige, maar als het gaat om de instelling, dat ben ik er radicaal tegen.

Twee is een

Ik ben lid van twee religieuze gemeenschappen, en daarin ga ik mijn dochter vooraf, die heel goed beseft dat ze het kind is van twee werelden, die elkaar niet naar het leven hoeven te staan, maar die elkaar juist aanvullen en versterken als het gaat om vrede en zorg, verantwoordelijkheidsgevoel en zelfopoffering.

Godsdienst heeft alles t het offer te maken, dat moet ik bij gelegenheid eens uiteenzetten.

Bij sommige mensen haalt de godsdienst het beste uit henzelf. Ik lach niet met jongeren die hun leven willen geven voor een betere wereld. Wellicht zijn het vooral degen die weinig uitzicht hebben op een betere wereld hier op onze aarde, die in de val trappen van de zelfopoffering.

No pasaran!

Er is de laatste tijd veel te doen over jonge mensen uit Vilvoorde die zich geroepen voelen in Syrië te gaan vechten.

Wanneer jongeren uit onze landen naar Syrië gaan, nu daar een burgeroorlog woedt, dan is dat doorgaans om stelling te nemen tegen het dictatoriale en  bloeddorstige regime van President Assad. Niet dat we ons om deze figuur  bekommeren, maar wat ons zorgen baart, is dat het radicale islamieten zijn deze jongeren het hoofd op hol brengen, en dat ze vertrekken in de overtuiging dat ze hiermee de Islam een dienst bewijzen, en dat ze daarbij zelfs hun leven willen geven.

Vele mensen, waaronder de verontruste burgemeester van Vilvoorde, vinden dit niet fijn. Zelf begrijp ik niet zo goed wat daar allemaal zo fout aan is, maar er wordt al snel een verband gelegd met Al Qaida, extremisme en terrorisme.

Spanje

Toen in 1936 een burgeroorlog in Spanje woedde, kwamen uit onze landen vrijwilligers toegesneld die in dat land tegen de fascisten wilden vechten, waarbij er ook een aantal gesneuveld zijn.  Met het voordeel van de terugblik waren dat vrijheidsstrijders die hun leven gaven in de strijd tegen de fascistische barbarij en het nazisme.

De situatie in Syrië is niet zonder vergelijkingspunten, in de mate dat het om een burgeroorlog gaat met aan de ene kant een brutaal en autoritair regime, en aan de andere kant een bonte verzameling lieden die maar een ding gemeen hebben,  en dat is dat ze van die Assad afwillen. Ik zou daar niet over begonnen zijn al in onze schrijversclub Myriade niet ook een soortgelijke discussie ontstaan was, waarin de opstand tegen Assad in een adem wordt genoemd met het terrorisme.

Maf

De auteur zal het me hopelijk niet kwalijk nemen als ik hem citeer uit een tekst die niet voor publicatie bedoeld is, maar die naar mijn mening het wel verdient om bekend gemaakt te worden, omdat het zo spits geformuleerd is, en daar houd ik wel van: “De doorgeslagen relimafkezen in Syrië denken dat zij de Armageddon aan het vechten zijn, of op z’n minst een van de laatste aangekondigde veldslagen voor de grote slag waarna de messias (de Mahdi) terugkeert op aarde. Curieuze opvatting van menselijkheid: eerst roeien we miljarden mensen uit en dan komt het beloofde rijk van de vrede. Wel islamitisch natuurlijk. Hetzelfde denken joden en christenen met ontplofte hersenen. Bijvoorbeeld een kwart van de Amerikanen, de evangelicals.”

Ik kan de woede van Chris goed begrijpen, maar waar ik wellicht over gestruikeld ben, is het woord ‘relimafkezen.’ Dat vond ik te kort door de bocht, alsof alle opstandelingen tegen Assad tot deze categorie behoorden. Mensen kunnen allerlei redenen hebben om tegen dat regime te zijn, dat zich immers schuldig heeft gemaakt aan misdaden tegen de menselijkheid. Het zal intussen niemand verbazen wellicht dat ik een andere mening toegedaan ben omtrent de burgeroorlog in Syrië.

Openbaring

Wat is daar aan de hand? Een burgeroorlog met aan de ene kant een moorddadig atheïstisch  regime en aan de andere kant een bonte verzameling opstandelingen die van dat regime af wil. Daar zullen een aantal krijgers bij zijn die dit doen op basis van religieuze motieven, voor wie de bevrijdingsstrijd kadert in een religieuze ideologie, die de grote woorden niet schuwt, en als enkelen daar apocalyptische visioenen bij krijgen, dan moeten we dit zien als wat het is: fantasie van heethoofden.

Op het ogenblik dat we dit serieus opvatten en als werkelijkheid aanvaarden, gaan we mee in deze fantasie, en nemen wij deze droom over, met de grote dosis megalomanie die hij bevat.