Decaloog

‘Gij zult de naam van de Heer uw God niet ijdel gebruiken.’ Zo luidt het tweede van de tien geboden. Toch zullen we altijd weer zien dat mensen daar tegen zondigen. In de loop van de eeuwen – en ook vandaag nog – zien we steeds weer bittere ellende die in de naam van God afgeroepen wordt.

Wie een beetje geschiedenis kent, kan zich moeilijk voorstellen dat een liefhebbende God is tussengekomen in die optocht van rampspoed en geweld. Toch staan er telkens weer lieden op die menen in naam van het Opperwezen de lakens te mogen uitdelen. Dat is bijzonder vervelend en het staat de toenadering tot God in de weg, aangezien zij Zijn naam besmeuren.

Juist de islam is daar zeer streng in. Niemand moet zich in de plaats van God stellen. De tien geboden in de Koran zijn te vinden in Al-Anaam 6:151-153 en Al-Israa 17:22-39. De verzen Al-Anaam 6:151-153 luiden als volgt: ‘Kom, ik zal u verkondigen, welke gewijde grenzen de Volmaker jullie heeft gegeven: Dat jullie Hem geen metgezel geven.”

Dat betekent dat wij God als mens met niets mogen vergelijken, en dat we naast hem geen andere Goddelijke macht mogen dulden. Niemand moet zich in de plaats van God stellen. Daarin is de Islam veel strenger dan de katholieke kerk die er een onfeilbare paus op na houdt, naast priesters die de sacramenten uitdelen, en zich tot toegangspoort van het hiernamaals hebben uitgeroepen.

Björn meent als goede atheïst dat ik in een God geloof “die niet alleen bestaat, maar zich bovendien inneemt met menselijke zaken. Een God die weet wat je doet, zelfs weet wat je denkt, en je daarvoor bovendien nog eens kan veroordelen.” Niet dus.

Iedereen kan het plaatje zelf invullen, iets wat atheïsten altijd graag doen, maar er is niet een algemeen Godsbeeld dat iedereen moet aanvaarden of gebruiken. De God van Baruch Spinoza komt dicht bij de Allah die we in de Islam zien; een oppermacht die de natuurwetten in werking heeft gesteld, die vervolgens het werk alleen doen, en door op elkaar in te werken de werkelijkheid gestalte geven. God kan tot ons spreken, en hij kan zich over ons ontfermen, maar hij komt niet meer tussen om onze geschillen te beslechten, tenzij we dat voor Hem doen.

Terzelfdertijd?

In een tijdperk dat een nooit geziene twist omtrent religie en religieuze symbolen heeft voortgebracht, zal het wellicht opzien baren dat je in wezen moslim en christen te gelijker tijd kunt zijn. Dit vormt een bewijs zij het ex absurdo dat de twee godsdiensten niet zo tegenstrijdig zijn als vaak wordt beweerd.

Misschien is het nuttig als ik even in grote lijnen uitleg hoe het zo gekomen is. Christen ben ik geboren, gedoopt, opgevoed en opgeleid. Ik heb mijn hele scholing van de kleuterschool tot mijn promotie in katholieke instellingen meegekregen. Al heb ik met de katholieke kerk een eitje te pellen, kan ik er niet zomaar mee stoppen, christen te zijn.

Ik kan het doopsel niet ongedaan maken, want dat kan niemand. Je kunt proberen jezelf uit de doopregisters te laten schrappen, maar gedoopt blijf je en er is niet zoiets als ontdopen. Ten tijd van Benedictus XVI was ik bijna zover, maar nu met Paus Franciscus is de ergernis wat gemilderd. Toch blijft het een instelling die de vrouw kleineert en die mensen met mijn geaardheid uitspuwt, getuige de Romeinse catechismus, paragraaf 2357 – 2360.

Ik beschouw me aanvankelijk als dissident, en nu als herstellend katholiek. Dat belet me niet in uit het evangelie wijsheid en kracht te putten. Ik stel vast dat ik heel wat waarden en overtuigingen koester die in wezen op de heilige schrift berusten. Ik kan en wil die niet uitroeien alleen maar om dat ik een appeltje met de kerkhiërarchie te pellen heb.

Anderzijds ben ik in 1994 overgegaan tot de Islam. Ik werd verwelkomd door een vriendelijke Marokkaanse Imam die me de vijf pijlers van de Islam uitlegde. Ik had trouwens al een paar dikke boeken over de Islam gelezen en het klopte allemaal. Die vijf pijlers zijn het uitspreken van het credo, het gebed, het delen van je rijkdom met de armen, het respecteren van de ramadan en de bedevaart naar Mekka.

Het credo is heel simpel: “Er is geen god behalve God, en Mohammed is zijn profeet.” Het komt erop neer dat je een strikt monotheïstisch kader inneemt, en dat je de openbaring aanvaardt, zoals die in de Heilige Schriften tot ons is gekomen. Op die manier gaat de deur open naar een heldere theologie die geniaal is in haar eenvoud. Ik kom daar nog wel eens op terug.

Kun je tegelijk moslim en christen zijn? Dit artikel in het Engels bewandelt een aantal pistes en laat voor en tegen aan het woord.

http://www.religioustolerance.org/bemultfaith1.htm

Blijde boodschap

We voelen ons graag een keer superieur in vergelijking met anderen. We voelen ons graag beter dan de buren. Als we ons minder gaan voelen, gaat het steken en daar worden we onrustig van. Zo zitten we allemaal wel een beetje in elkaar. We willen graag voelen, en laten voelen dat we toch een beetje beter zijn dan de rest.

Dat speelt een rol in het migratiedebat dat dit jaar zowat elk ander debat heeft overstemd. Er zijn er velen in dit land die vinden dat ‘wij’ beter zijn dan ‘zij.’ Vul maar in: de moslims, de vluchtelingen, de migranten, de vreemdelingen, die zich tegen de gesloten grenzen schurken. Ik leest op facebook de hele tijd commentaren die gaan van angstig of geërgerd naar boos, vaak vulgair en met het gebruik van allerlei verdachtmakingen en scheldwoorden.

Zo moet onder meer Angela Merkel het geregeld ontgelden, omdat ze een humaan beleid in de bootvluchtelingencrisis eerder dit jaar voorstond. Het is ontluisterend wat je over de bondskanselier niet allemaal te horen krijgt, toch een uitzonderlijke staatsvrouw die niet alleen Duitsland, maar ook Europa getransformeerd heeft, en dat zonder grote woorden of ideologieën.

Deze protestantse domineesdochter blijft er bijzonder rustig bij. Het is een van haar talenten. Ik denk echt dat ze evangelisch geïnspireerd is en ze begint daarmee stilaan een uitzondering te vormen. We zien overal toch alleen maar meer presidenten en regeringsleiders bij wie je geen enkele religieuze inspiratie vermoedt.

Ik bedoel hier evangelisch en religieus in de positieve betekenis van de woorden: bewogen zijn door een hogere waarheid die op de verwerkelijking van de mens is gericht, en dientengevolge op de verbetering van de samenleving. Dat behelst meer dan alleen het aanwakkeren van de economie. Het gaat ook om menselijke waarden en daar hoor je behalve Mevrouw Merkel maar zelden een leidend politicus over.

Walter Zinzen had het over mededogen in een pleidooi op de televisie (zie link.) Het vergt in het hysterische klimaat van vandaag een bijzondere moed om voor mededogen met de vluchtelingen te pleiten.