Uiteendrijvend

We zijn een miniserie begonnen over België vrees ik.

Aanleiding voor deze gedachten is het artikel in NRC handelsblad, waarvan ik de referentie in de bijdrage van gisteren gaf. Het is maar hoe je het bekijkt, en dat bekijken is anders naargelang je in Brussel of in Vlaanderen leeft.

Ik ben al sinds 1981 een Brusselse Vlaming en meer en meer ben ik een Vlaamse Brusselaar geworden. Ik voel me hier als een vis in het water, al pakken de wolken zich aan de horizon samen, maar dat doen ze al zo lang, en op een of andere manier weet Brussel zichzelf steeds weer uit de brand te slepen. We maken ons wel ongerust over de trend in Vlaanderen, die gericht is op steeds meer egoïsme, xenofobie en zelfoverschatting.

Eiland

Ik heb het al dikwijls gezegd: Brussel is een eiland van tolerantie in een oceaan van groeiende onverdraagzaamheid. Toen ik in Leuven afstudeerde in 1981 zag ik geen plaats in België waar ik zou kunnen aarden behalve in Brussel. De ironie van het verhaal wil nu dat ik op het punt sta terug naar Vlaanderen te verhuizen. Dat is op allerlei manieren gekomen die ik niet uiteen zal zetten, maar het draait om het huis dat we daar aan het bouwen zijn en waar ik waarschijnlijk mijn laatste gezonde jaren zal slijten.

Ik zal wel in Brussel blijven werken en ik word dus nog een pendelaar op het einde van mijn carrière, iets wat ik altijd absoluut wilde vermijden, maar het is niet anders. Ik had het nooit gedacht, maar dat is geen reden om het niet te doen. Brusselaars onder elkaar redden zich zeer goed en de samenlevingsproblemen zijn er minder dan op veel andere plaatsen van vergelijkbare grootte. Maar we gingen het over België hebben.

Splitsing

De Vlaamse intellectueel, dichter en essayist Dirk Van Bastelaere die mee aan tafel zat, verklaarde tot verbazing van zijn disgenoten dat hij voor de separatistische N-VA stemt, met de bemerking: „In een onafhankelijk Vlaanderen zou ik op Groen! stemmen.” Op te merken valt dat Groen!, ook al toen de partij nog Agalev heette, steeds de Belgische kaart heeft getrokken. Als onderdeel van de linkerzijde, samen met de socialistische partij, heeft het altijd behoort tot het blok in Vlaanderen dat België wenst te behouden, zij het met hervormingen.

Het is voornamelijk aan de rechterzijde van het politieke spectrum dat de verzuchtingen naar splitsing van het land hun voedingsbodem vinden. We hebben sinds 1989 het Vlaams Blok gekend, dat zich omdoopte tot Vlaams Belang toen de partij door het gerecht betrapt werd op verwerpelijke stellingen. In de recente jaren is het Vlaams Belang dan weer leeggezogen door Bart De Wever en zijn Nationale Volks Armee, pardon de Nieuwe Vlaamse Alliantie of NVA.

Dit heeft het klimaat in het land grondig verandert. Waar de separatistische idee voorheen veilig ingekapseld werd door het cordon sanitaire dat omheen het Vlaams Belang getrokken was, is er nu een salonfähige partij die in Vlaanderen op handen gedragen wordt. Ik kan echt niet aannemen dat Bart De Wever dat allemaal zelf verzonnen heeft. Veeleer heeft hij een ader aangeboord die daar was en is, en die te maken heeft met de manier waarop Vlamingen zichzelf zien en de gevoelens die ze daar bij hebben. Stof genoeg voor een andere dag.

Afbeelding: Dirk Van Bastelaere door Woldhek