Satire en spot

Myriam is geschokt door het sonnet ‘Politieke Besluitvorming.”

Het gedicht is te vinden op het menu van de website in ‘Scheurkalender’ onder 13 april. Voor het gemak geef ik het hieronder nog een keer weer. Myriam ziet hier een gebrek aan respect en een aanval op het geloof in, of op zijn minst toch de kerk. Zij is natuurlijk een generatie ouder dan ik, dat scheelt, en zij is altijd blijven geloven, wat ik alleen maar kan toejuichen.

Sorry als het gedicht in het verkeerde keelgat is geschoten. Het is zeker niet de bedoeling de lezer te kwetsen.

Verantwoording

Ik wil er wel bij opmerken dat de satire niet gericht is tegen God, of het Geloof, laat staan de Heilige Geest, in wie Myriam zegt te blijven geloven, waarvoor niets dan achting.

Het gedicht is satirisch, en zelfs polemisch van toonaard, maar dat moet gewoon kunnen. De spot is niet tegen God gericht, en ook niet tegen de gelovigen, maar neemt wel een instituut op de korrel, dat zichzelf in de loop der eeuwen ten onrechte heeft uitgeroepen tot maatstaf van het Christelijk Geloof.

Het merkwaardige van onze onenigheid daarover is dat dit instituut zowel Myriam als mezelf heeft voortgebracht. Volgens haar zijn we dat instituut en de mensen die het belichamen eerbied en respect verschuldigd en volgens mij hebben ze elk recht op eerbied en respect verspeeld.

De satire valt niemand persoonlijk aan, maar wel een collectief gebeuren onder leiding van een stel oude ongetrouwde heren die zich in het verleden lang genoeg boven elke kritiek verheven hebben gewaand. In die tijd zijn ze blijven steken, dat zoiets nog kon. Maar nu kan dat niet meer en kunnen we eindelijk kwijt wat we van hen vinden.

Terugblik

In de oorspronkelijke versie ging het gedicht over een politieke partij, en niet over de kerk. Het conclaaf werd daar als metafoor gebruikt. Het werd aanvankelijk geschreven naar aanleiding van de zelfvernietiging van de Volksunie bij het begin van deze eeuw. Die politieke context van toen is nu vergeten, en daarom heb ik het gedicht tijdens onderhoudswerkzaamheden aan de scheurkalender aangepast. De eigennamen van toen zijn er uit weggeschreven om het gedicht universeler te maken.

Nu klinkt het ineens als een aanval op de kerk zelf, maar ik laat dat nu zo staan. Ik schrok er zelf een beetje van, maar dat mag geen reden zijn om het te censureren.

Politieke besluitvorming

Bijeen geroepen opeenvolgende conclaven:

De kardinalen uit de naad en afgesloofd,

Door een sirenenzang van hun verstand beroofd,

De van wilskracht verstoken politieke slaven.

Een godendeemstering vol trillers en octaven!

In plaats van flinke ommezwaai die was beloofd

Is ons opnieuw een oneetbare kool gestoofd.

De persmuskieten komen zich aan ‘t bloedbad laven.

Met welke wijn hebt gij uw geestelijke dorst gelaafd,

Gij vrucht van inteelt, stoet van blinden en van doven!

Van kastje naar de muur zij heen en weer gedraafd,

Terwijl het spel geregeld wordt in uw alkoven.

Het gaat er niet om wie dan wel het meest begaafd

Is. Wie is het die onder ligt en wie kruipt boven?