Hedonisme

Epicurus  (341-270 AC))

Waar het om gaat in de filosofie is het persoonlijk geluk, onder de vorm van 'ataraxia,' volgens de epicuristen het hoogste goed in het menselijk leven.

Centraal voor Epicurus staat het vermijden van pijn en verdriet, en omgekeerd het opzoeken van welbegrepen lichamelijk genot. Als de filosofie ons niet van onze angsten zou bevrijden, met name van onze angst voor de goden en voor de dood, dan zou er geen reden zijn om haar serieus te nemen.

Genieten ja, maar met mate, om nooit ergens de slaaf van te worden, en het leven te doorspartelen met een minimum aan inspanning en een maximale return aan genot. Overdreven uitspattingen kunnen op de korte termijn een zekere mate van plezier meebrengen, maar dat moet je dan achteraf bekopen, dus op de lange termijn valt het saldo ongunstig uit.  Als je te veel drinkt, dan krijg je een kater.

Van Epicurus was bekend dat hij genoegen nam met de vervulling van de basisbehoeften: eten naar je honger, maar wel de meest eenvoudige voeding, op basis van brood en water. Waar hij wel veel genoegen in schiep, was de omgang met zijn vrienden, wellicht een manier om te zeggen dat hij geestelijke genoegens boven de stoffelijke verkoos.

Richtsnoer

Voor mensen van vandaag kan die oude filosofie toch nog altijd een inspiratiebron vormen, want in wezen is er niet veel veranderd en de ideeën van Epicurus zijn nog altijd heel toepasbaar.

Dat is zeker het geval in het licht van onze moderne tijd met zijn stortvloed aan informatie, keuzestress en angst iets te missen, angst ook voor tevredenheid, die ook een angst is voor je eigen hartsgrondige leegte. Vele mensen rennen voor dat verdwijnpunt uit, op de vlucht voor het gat in je zelf, het niets in je borst, waarin je dreigt te verzwinden de dag, dat je ophoudt met zenuwtergend op en neer te springen.

Wie het mystieke pad wil inslaan en naar de oergrond van zichzelf op zoek gaan, moet in de innerlijke leegte durven turen, en wat daar te zien is voor waar aannemen. Want het is geen leegte, alleen een duisternis waarin we niets zien omdat onze ogen niet aangepast zijn aan de schemer.

Diepte-inzicht

Pas door opnieuw te kijken, en te blijven staren zie je daar de schaduwen wemelen en blikt die leegt vol van een ongekend leven te zijn.

De aanvankelijke hoogtevrees gaat spoedig liggen. De angst bedaart, en je zult merken dat je niet in dat inwendige gat verdwijnt en dat het leven ook nadien nog doorgaat, net omdat je dan je eigen beperkingen aanvaardt en in de leegte van je innerlijk tuurt.

We zien spoken overal en de filosofie kan ons helpen om daar geen geloof aan te schenken, doordat we sleutels aangereikt krijgen, om uit te maken wat essentieel en wat overbodig is.