Verbetering

Verwachtingen en doelstellingen

Het  succes of de mislukking van elke menselijke onderneming staat of valt met de verwachtingen en de doelstellingen die eraan voorafgaan. Vaak zijn die verzwegen en impliciet, maar daarom niet minder van belang.

Moet je je gedichten aanpassen, omdat het beter kan, of moet je blijven bij je oorspronkelijke idee. Zelf ben ik als beginnend auteur ooit met zachte dwang ertoe verplicht een aantal verbeteringen in mijn manuscript aan te brengen. Angèle Manteau had aan Ward Ruyslinck gevraagd het manuscript te helpen opschonen.

Dit was nuttig. Niet alleen het manuscript werd er beter van, maar ikzelf als schrijver ook.  De tekst werd gewoon beter door die input, dat moest ik ruiterlijk toegeven.

Authenticiteit en spontaneïteit moeten geen dekmantel zijn voor een gebrekkige kwaliteit. Door krukkige zinnen recht te buigen en belgicismen te verwijderen, kon ik mijn publiek verbreden en het is een les geweest voor altijd.

Kill your darlings!

Als je doelstelling niet is een zo groot mogelijk publiek aan te spreken, moet je keuzes maken, en een aantal spitsvondigheden laten vallen.

Sommigen houden er van hermetische gedichten af te scheiden, en als de doelstelling is diepgravend te klinken zonder iets van betekenis prijs te geven, dan moeten ze dat maar doen. Het is niet wat ik wil.

Mijn doelstelling heb ik al verklapt: ik wil gelezen worden. Hoe meer hoe beter, liefst door mensen die er ook iets van snappen, van wat ik probeer te vertellen. Daarom kan ik maar beter mijn best doen het de lezer zo gemakkelijk mogelijk te maken, in plaats van moeilijk.  We mogen niet vergeten dat we van onze lezer best heel wat inspanning vragen. Als we willen dat hij of zij tot het einde van de tekst doorleest, dan moeten we ons ontdoen van alles wat hapering of aarzeling zou kunnen veroorzaken, zoals obscure passages, gelaagde woordspelingen of moeilijke woorden.

Wat dit laatste betreft. Als we onze lezer ertoe nopen om de haverklap naar een woordenboek te grijpen of de wikipedia te openen, dan maken we het hem of haar moeilijk.

Spanningsveld

Daar is een voortdurende spanning tussen nuance en begrijpelijkheid. Soms moet je nuance opofferen om verstaanbaarder te zijn, of omgekeerd.

Met andere woorden, in hoeverre hou je rekening met je publiek, en met de verwachtingen die daar leven. Ik heb er voor gekozen dat wel degelijk te doen, alleen lukt het niet altijd. Vaak merk ik dat ik het haast niet kan, toegankelijk en verstaanbaar zijn. Omdat ik dikwijls te veel tegelijk wil vertellen, en struikel over de ideeën. En onbewust ga je pralen met allerlei dure woorden.

Ik werk daar aan en ik wil daar iets van delen. Het is niet de bedoeling de wijsneus uit te hangen en anderen op de vingers te tikken.