Het schandaal van het kruis

Golgotha

In de kerk hing een groot kruisbeeld.

Het sympathieke kerkje waar we vorige zaterdag zaten om de rouwdienst bij te wonen herinnert zoals elke Christelijke gebedstempel aan de basis van het geloof en dat is het lijden en de dood van Christus.

Je ziet dat aan allerlei details. Het kruis is alomtegenwoordig in het decor. In wezen vat het kruisbeeld dat daar centraal onder het gewelf hangt, het heel goed samen. Het embleem van de kerk, zoals wij die hier van jongs af aan kennen, is een stervende man die aan een kruis gespijkerd is.

Heiland

Door voor ons te sterven heeft Christus de strijd met de dood gewonnen, en dat is de basis van de belofte dat hij het leven kan schenken. Dat symbool, aan een zieltogende man aan een kruis, dat heeft geen enkele andere godsdienst. Ook niet iets wat in de buurt komt. Het kruisbeeld is het visuele anker van zowat alle gezindheden van het Christelijk geloof en dat is zeker zo voor de r.k. bloedgroep.

Het kruisbeeld staat voor de overtuiging dat het mensenoffer van Jezus Christus ons voor het leven heeft vrijgekocht. Dat is de Verlossing die de kerk meent te kunnen brengen. Daar draait het om. Op die basis zijn de apostelen ooit begonnen een boodschap van ontkenning aan de man te brengen: de dood is niet het einde van het leven, maar het begin van het werkelijke leven. Blijkbaar had die boodschap na aanvankelijke tegenslagen veel succes zo een tweeduizend jaar geleden.

Erfenis

Nu zitten we daar nog altijd mee.

Zo een duizend jaar geleden was ongeveer heel Europa christelijk ingesteld

Dat is nu het hele paradoxale: dat dit werkt, voldoende toch om na tweeduizend jaar heftige geschiedenis een vijfde van de wereldbevolking te inspireren. Daar is veel later een middeleeuwse beschaving uit voortgekomen die zowat heel Europa overdekte en waarin de kerk een overheersende rol speelde. Daarbij is het geloof ontaard in machtsuitoefening en –misbruik. Wat is er in de naam van het kruis niet gemoord en gebrand, gefolterd en gemarteld.

Velen hebben vandaag een onoverwinnelijk gevoel van walg en wantrouwen als het over de kerken gaat. Vaak bewijzen de aanhangers hun eigen zaak geen goede dienst door zich onverdraagzaam en hovaardig te gedragen.

Gemeenschappelijk

Wat het Christendom voor Europa heeft betekend, en wat het aan cultuur heeft voortgebracht is een erfenis van ons allemaal, of we onszelf nu Christenen noemen of niet, en om het even of we voor of tegen de kerk zijn.

Ik ben gedoopt en opgevoed in die traditie. Het is wat ik het beste ken. Het is mijn bakermat en ik heb het hele verhaal met de moedermelk ingezogen.

Ik vind niet dat we dat patrimonium op de vuilnisbelt van de geschiedenis moeten gooien.