Tekst vergeten

Een pijnlijke stilte

Als we geen teksten hadden, stonden we nergens.

Er is geen grote onderneming in te denken, die het zonder geschreven communicatiemiddelen zou kunnen stellen. Vroeger was dat altijd op papier, en nu meer en meer op het scherm, maar dat maakt niet uit. We zijn gebonden aan een opeenvolging van letters die we de hele dag opnemen. Elke organisatie in onze samenleving leeft er van.

We kunnen ons goed voorstellen dat kleine, flexibele organisaties in de wildernis het met mondelinge informatie kunnen doen, maar in onze ingewikkelde samenleving ligt dat ver achter ons. De tekst regeert. Wie een tekst uit zijn mouw kan schudden die overtuigt, zal het ver schoppen in organisaties die de hele tijd om tekst schreeuwen, om de procedures gaande te houden.

Dactylografie

Ik heb mezelf leren machineschrijven toen ik halverwege de twintig was. Ik kan het niet zo goed, maar toch voldoende om redelijk snel een pagina klaar te hebben. Het is een vermogen dat me veel heeft bijgebracht, en het was een van de beste investeringen in mijn leven. Het heeft me ook niets gekost trouwens. Een oude mechanische schrijfmachine die daar ergens stond, en een cursusboek van mijn zus, die haar cursus nooit heeft afgemaakt, wellicht omdat ze het na een paar weken al doorhad. Altijd een snelle geweest, die zus van mij.

Blind typen, het kost niet zo veel moeite om het onder de knie te krijgen en als je het een keer een beetje kunt, dan kun je dat voor altijd. Ik had toen en trouwens nu nog het gevoel dat ik er meer aan overhoud dan aan al het Latijn, dat zoveel uren opslorpte in de humaniora, en waar je in het dagelijkse leven niet zoveel aan hebt. Al moet ik er meteen bij vertellen dat ik wel blij ben met de klassieke, ouderwetse opvoeding die ik heb genoten.

Humaniora

Ik ben van een andere tijd.

Stel je voor dat er in onze tijd aparte meisjes- en jongensscholen waren. Dat is nu niet meer denkbaar, maar ik heb mijn hele lager en middelbaar onderwijs in een pure mannenomgeving doorgebracht, tot in 1971 de eerste vrouw haar opwachting maakte. We zullen vijftien zijn geweest en dat moedige wicht was de eerste en enige vrouw in een school van zeshonderd mannelijke leerlingen.

Nou die eerste pionierster heeft het moeten bekopen. Ze heeft de spitsroeden gelopen. Ik kan achteraf alleen maar met schaamte en spijt eraan terug denken hoe ik deelnam aan een algemene massahysterie toen de eerste vrouw in het college verscheen. Een lerares Duits.

Van alle vakken was het natuurlijk Duits.

We hadden al Frans van op de lagere school, Engels vanaf het begin van het secundair, Nederlands natuurlijk ook, en toen we vijftien waren kwam er ineens een nieuw vak, een nieuwe leraar en een nieuw geslacht op ons af.

Besluit

Het is de reden dat ik nog altijd de Duitse naamvallen niet beheers. Het was niet mijn beste vak. Ik ben daar echt niet trots op. Het is niet de schuld van die vrouw natuurlijk, want zij heeft meer dan haar best gedaan en had wel wat meer appreciatie mogen krijgen.

Foto: Palazzo Vecchio, Firenze.