Kennis

Macht

Er bestaat veel meer geschreven kennis dan we kunnen bevatten.

Omdat we elke dag informatie nodig hebben, is onze verhouding met de tekst en met de intertekstualiteit van levensbelang.

Het gaat hem voornamelijk om de toegankelijkheid, de kwaliteit en de betaalbaarheid van de informatie en op het einde van de rit gaat het in grote mate om vertrouwen: wie kun je nog vertrouwen.

Toegankelijk

De toegankelijkheid van allerlei soorten informatie, niet alleen onder de vorm van tekst, is door het internet vele malen toegenomen, maar stelt meer problemen dan je zou denken. Niet alle informatie is zomaar even  gratis beschikbaar en niet alles is zomaar te vinden. Gesteld dat het internet zelf vrij toegankelijk is, en dat is niet in elk land het geval, en misschien zelfs niet bij ons.

Omtrent hetgeen pakweg 1995 gebeurd is valt uiteindelijk ook het internet terug op gedrukte bronnen. Gelukkig komen die meer en meer binnen handbereik voor wat de klassieke teksten betreft, maar dit gebeurt met ongelijke snelheid in verschillende vakgebieden.

Kwaliteit

De kwaliteit van de aangeboden informatie stelt ook problemen. Dat hebben we de vorige dagen ook al aangeraakt. De kwaliteit is ongelijksoortig en niet altijd gemakkelijk te bepalen. Er doen ook veel kwakkels de ronde, en er zijn ook instanties die het geld hebben om de algemene informatie te beïnvloeden. Zo neutraal is het allemaal niet.

Het komt er meer dan ooit op aan kritisch te lezen en op de hoede te blijven voor allerlei vormen van manipulatie, die de kwaliteit van de geraadpleegde informatie negatief kan beïnvloeden.

Betaalbaarheid

Wat de betaalbaarheid betreft, is het goed er een reflex op na te houden, die er in bestaat dat je je telkens afvraagt, wie het is die voor de aangeboden informatie heeft betaald. Om een frappant voorbeeld te nemen: In de geneeskunde zijn we bijzonder afhankelijk van de wetenschappelijke literatuur om te beoordelen of een bepaalde medicatie wel of niet werkt.

Er zijn nu in het recente verleden heftige controverses geweest met name omtrent de anticonceptiepil, en in adem ook te noemen, want het zijn dezelfde substanties, de behandeling van menopauzeklachten.

Het is niet zo fraai wat daaruit is gekomen. Wetenschappelijke studies worden gemanipuleerd, of verdonkeremaand, als de resultaten tegenvallen. Er zijn zeer grote belangen mee gemoeid, dus de druk op de betrokkenen is groot. We zijn daar heel erg om de tuin geleid.

Besluit

Alles staat of valt met de betrouwbaarheid van de informatie die we aangeboden krijgen. De inhoud ervan kan beïnvloed zijn door allerlei factoren, en dat des te meer naarmate er grotere belangen mee gemoeid zijn.