Adrenaline

Vluchten of vechten

Adrenaline is het stresshormoon dat ons in principe klaarmaakt voor een fysieke inspanning, hetzij om te vechten hetzij om te vluchten.

De naam zelf is afgeleid van de latijnse naam van de bijnier: “adren” wat letterlijk ‘bij de nier’  betekent. Dat is een apart orgaantje dat zich in de buurt van de nier bevindt en dat in staat is grote hoeveelheden adrenaline af te scheiden.

In werkelijkheid is het complexer dan dat want adrenaline wordt ook in de hersenen en de zenuwknopen afgescheiden, en gaat vergezelt van andere stoffen zoals noradrenaline, serotonine etc. Maar laten we het eenvoudig houden en eens kijken naar wat adrenaline uit de bijnier met ons organisme doet.

Jager en prooi

Wanneer het adrenalinegehalte in het bloed stijgt, doordat je een of andere vorm van dreiging waarneemt, of onder stress staat, ga je sneller ademhalen, de hartslag versnelt, de bloeddruk stijgt en je bloedsuikergehalte gaat omhoog. Op die manier bereidt ons organisme zich voor op een lichamelijke inspanning.

Dat werkt heel goed in de natuur, voor het konijn dat ineens hard moet wegrennen, als het de vos heeft gezien, en het werkt ook voor de vos die op zijn lunch gaat jagen. Het werkt veel minder goed voor ons die moeten overleven in een samenleving waar een vlucht- of een vechtreactie meestal totaal misplaatst zou zijn.

We worden de hele dag door geconfronteerd met bedreigingen, waardoor ons adrenalinegehalte gaat stijgen, wat ons voorbereidt op een lichamelijke inspanning die er maar niet komt. We doen daar niets mee, en juist daarom gaat de stress ook nadelig inwerken. Velen van ons lopen met verhoogde bloeddruk en een versnelde hartslag rond waar ze verder niets mee doen. Integendeel het kost nog meer energie om al die opgestapelde woede en ergernis te onderdrukken. Er zijn immers allerlei sociale codes die ons beletten om fysiek te reageren op allerlei vermeende bedreigingen. Vechten mag niet en weglopen ook niet, dus houden we het deksel op de ketel en de druk binnenin loopt op.

Uiteindelijk is dat niet goed voor het hart en de bloedvaten, of voor de maag die ook meer zuur gaat secreteren, wat we nog niet hadden genoemd.

Management

Het antwoord is dan met een groot woord: ‘stressmanagement.’ Er zijn allerlei manieren denkbaar om met deze nadelige vormen van stress om te gaan. Sportbeoefening is een van de eerste dingen waar je aan denkt, omdat het lichaam dan iets kan doen met al die opgeladen energie. Het is goed voor het metabolisme calorieën te verbranden zeker in een omgeving als de onze, waar veel te veel calorieën voor het rapen liggen.

Relaxatie

Een andere mogelijkheid is zich relaxatietechnieken eigen te maken en toe te passen. Dat kan op verschillende manieren. Het komt er op aan op gezette tijdstippen daar even wat tijd voor vrij te maken, om op adem te komen en op zoek te gaan naar de inwendige stilte. We nemen ons voor om morgen zo een oefening bij wijze van voorbeeld uit de doeken te doen.