De blinden

Unheimlich

Vanavond in de Malibranzaal van de Munt een bijzonder mooie opvoering meegemaakt.

Het gaat om ‘Les Aveugles’, een vestzakopera naar een tekst van Maurice Maeterlinck.

Het is een eigentijds Belgisch en zeg maar Vlaams, of zelfs Gents werk van het LOD muziektheater. Ik heb hun link in de blog gezet. We hebben begrepen dat Daan Janssens, de componist, en Patrick Corillon, de vormgever en bedenker Gentenaars zijn en dat geldt ook voor Maurice Maeterlinck. Onze enige Nobelprijswinnaar literatuur was een Vlaming die in het Frans schreef en in zijn tijd wereldberoemd werd.

Nu is dat soms moeilijk te verstaan, dat ze daar toen zo gek van waren, maar met wat vanavond hebben gezien kunnen we aannemen dat hij zijn tijd ver vooruit was en resoluut modern theater schreef. Daar hangt soms een symbolistische waas over maar in Les Aveugles is dat zeer minimaal. De tekst is kaal en sober, en daarom nu net zo huiveringwekkend en werd volledig recht gedaan door de productie.

Libretto

Het gaat om een groep blinden op een niet nader genoemd eiland, die wachten op een oude priester die hen terug naar huis moet leiden, zoals hij heeft beloofd, maar de behaarde geestelijke komt niet opdagen, en blijkt vervolgens dood te zijn.

Ze scharrelen een beetje door elkaar, maar ze ondernemen niets. Ze stellen alleen vast. Er wordt geen verhaal verteld of zo, meer een atmosfeer geschapen, zeg maar unheimlich om het Duitse woord te gebruiken. Daarmee loopt Maeterlinck een halve eeuw vooruit op 'Wachten op Godot.'

Muzikaal klinkt het fris en origineel. De stemmen vloeiden mooi in elkaar over. Het ensemble bestaat uit veertien personen, zes zangers, een acteur, zes muzikanten en de dirigent. Ze lijken goed op elkaar ingespeeld, en er is niemand die er uit springt of die een vedetterol op zich neemt. De personages komen bijna niet los van elkaar en krijgen geen individuele inkleuring.

Het is het groepsgebeuren dat de aandacht wegkaapt, en dat maakt het nu net zo modern voor een theatertekst die meer dan honderd jaar oud is.

Benauwd

Het effect is redelijk eng en beklemmend, maar wel pakkend en mooi gedaan, ook visueel, met bescheiden middelen, die aan poppenkast doen denk, met levende acteurs die in een hokje zitten, en daarmee over de buhne evolueren. De belichting deed wonderen en het geheel was esthetisch bijzonder bevredigend.

De spanningsboog wordt mooi opgebouwd en volgehouden en het zinkt geen enkel moment in. De muziek is hedendaags maar niet ontoegankelijk. De Franse tekst wordt geprojecteerd op een ronde schijf die nu eens de maan moet voorstellen en waarover dan weer wandelende fossiele voorbijtrekken. De animatie van die fantasiedieren was mooi gedaan en er was geen moment van verveling.

Een bescheiden productie die een onuitwisbare indruk nalaat en die veel belooft voor de toekomst. Ik vind het zeer bijzonder dat dit bijzondere ensemble van voornamelijk Vlamingen in staat zijn net dit Frans theaterstuk van Maeterlinck weer toegankelijk te maken voor een nieuw publiek.

Dat ze dat nu in Brussel komen doen zijn, op geheel overtuigende wijze, bewijst dat België ondanks alles toch nog altijd werkt en ongelofelijke schoonheid tot stand brengt.