Nu het foute meisje

De tering naar de nering

We staan hier oog in oog met een arm maar proper meisje.

Yvonne van William Bouguereau. Het brave en deerniswekkende teringwicht, dat wellicht een aangename persoonlijkheid heeft en door het lijden is gelouterd, met een diep innerlijk leven tot gevolg. Dat kan allemaal zijn maar als schilderij wekt het veeleer afkeer op.

Het komt door de sentimentaliteit, de zoeterigheid, de karamelsiroop die er te dik op ligt. We komen hier in de buurt van de sippe clown, de zigeunerin met een halfblote borst of de tranende knaap. Het heilig Treesje van Lisieux van het kindje Jezus is daar ook zo een tergend voorbeeld van. Roomtaartnostalgie met een coulis van medelijden. Goed voor koekjesdozen.

Trezebees

Het zal wel tegemoet komen aan een volkse smaak want dergelijke afbeeldingen zijn in de loop der tijden in grote getallen gereproduceerd. Kitsch maar dan van het gore soort.

Volgens Luc past Carol Arnold in het rijtje van schilders die op de rand van de goede smaak balanceren en die er soms overheen stuiteren. Zij verkeert hier in het gezelschap van een mannelijk gezelschap zoals Antoine-Jean Gros, William Bouguereau en Antoine Wiertz, ook allemaal schilders die de honingstrooibus soms niet schuwen, maar die andere keren soms ook iets subliems uit hun mouw toveren.

Dat maakt het weer een beetje spannend, want je gaat je afvragen, als je weer iets nieuws van die club te zien krijgt, is het erover of niet? Het is zoals bij een culinair gerecht, dat alle toetsen samen moeten komen, om er een belevenis van te maken, en als er een detail verkeerd zit, dan is het niet meer te eten.

Erover

Te veel suiker bederft het meeste voedsel dat we niet zelf koken, en zo ook in de schilderkunst, maakt te veel zoet en zacht en roze het mengsel weerzinwekkend, en het tast onze stofwisseling aan.

Dit meisje past dus onderaan in het spanningsveld tussen walgkitsch en edelkitsch. Het valt verkeerd, en we laten het hier zien, in weerwil van ons voornemen geen foute dingen op de site te plaatsen, maar goed, nu een keer, voor didactische doeleinden.

Besluit

We komen dus tot de bevinding dat in de schilderkunst, en wellicht ook in het dagelijkse leven, het brave meisje fout en het leuke meisje stout is.