Veinzer

Wie houdt wie voor de gek?

Een argument wat ik een paar keer heb gehoord, bij degenen die tegen de ontoerekeningsvatbaarheid van Kim de Gelder pleitten, is het feit dat hij zelf toegaf een en ander verzonnen te hebben, zoals onder meer de stemmen in zijn hoofd.

Het merkwaardige is dat we geneigd zijn hem in dit geval op zijn woord te geloven. Hij geeft toe dat hij veinst, dus is hij een veinzer en speelt hij vals. Voor een keer nemen we dat als waarheid aan. Hij kan niet zijn wat hij speelt, en dus is hij toerekeningsvatbaar.

Alsof

Als hij doet alsof hij gek is, dan is  hij het niet. Ik vind echter dat de redenering niet opgaat. Dan zou je immers moeten aannemen dat mensen met een geestesziekte niet kunnen of mogen veinzen dat ze gek zijn. Als ze dat wel doen, dan stellen ze hun geestesziekte in vraag.

Ik weet trouwens niet eens of Kim De Gelder wel ontoerekeningsvatbaar verklaard wilde worden. Hij gaf zelf tijdens het proces aan van niet, en het kwam tot geredetwist met zijn eigen advocaat, die de ontoerekeningsvatbaarheid bepleitte, omdat hij in eer en geweten, en dat van in het begin, zoals hij ettelijke keren op de televisie verklaarde, ervan overtuigd is dat zijn cliënt in de zorg en niet in de gevangenis thuishoort.

Ik kan daar goed in komen, los van de vraag of de zorg in staat is de in haar gestelde verwachtingen in te lossen, wat in België niet het geval is. Maar dat is een heel andere vraag, die los dient te staan van de beoordeling van de geestesvermogens van de man in kwestie.

Systeem

Zo kwam er ook een advocate van een van de burgerlijke partijen, zeg maar van een van de slachtoffers, op het scherm aan het woord, die nogal opgefokt kwam vertellen, dat Kim De Gelder niet psychotisch kon zijn, omdat psychotische mensen altijd dezelfde wanen hebben, terwijl de beschuldigde met steeds nieuwe verhalen op de proppen kwam.

Er zit geen systeem in zijn waan, dus kan het geen waan zijn. Daar val ik van achterover met stoel en al, van zo een kromme redenering. Er moet orde zijn in de krankzinnigheid, anders verliest de krankzinnige zijn staat van krankzinnig zijn.

Welk van beide het ergste is, als gevangene een straf uitzitten, die op een bepaald ogenblik zal afgelopen zijn, of als geïnterneerde (in Nederland een ter beschikking gestelde,) wel dat is weer een andere vraag.

Slotvraag

Stel nu dat Kim De Gelder gelogen heeft, toen hij beweerde te hebben geveinsd. Niemand weet of hij immers net op dat ogenblik de waarheid spreekt.

Ofwel heeft hij toen gelogen, over die stemmen, ofwel liegt hij nu, terwijl hij zegt geveinsd te hebben. Liegen en veinzen doet hij  wellicht de hele tijd, maar kan dat logischerwijze niet altijd doen, aangezien hij zichzelf tegenspreekt, en zich daardoor op een van de twee momenten in het kamp van de waarheid moet bevinden.

Ik vind dat je hieruit alleen maar kunt afleiden dat hij totaal onbetrouwbaar is. Als hij de hele tijd standvastig zou liegen, dan zou hij nog betrouwbaar zijn, want dan zouden we mogen aannemen dat alles wat hij zegt onwaarheid is, en dat is ook een houvast.

Quod non, en zou eenvoudig is het niet. Dat de man flink gestoord is, daar kun je toch moeilijk naast zien.