Toetssteen

Lakmoesproef

In de geneeskundige wetenschap is de toetssteen van de waarheid het dubbel blind vergelijkend onderzoek, waarbij in vergelijking met placebo of een ander middel wordt nagegaan of een bepaald geneesmiddel werkzaam is of niet.

Het is niet eenvoudig om dat tot een goed einde te brengen. Het gaat er om voldoende deelnemers te hebben en voldoende lang te meten, om een mogelijk verschil tussen twee groepen te kunnen opsporen. Het gaat om een tijdrovend en ingewikkeld proces.

Publicatie

Wanneer het onderzoek klaar is, moet het gepubliceerd worden. Het zal dan verschijnen in een wetenschappelijk tijdschrift, nadat de  redactieraad het artikel kritisch doorgelicht heeft.

Deze voorzorg is nodig, omdat er altijd mensen zullen opstaan die proberen iets te verkopen dat niet werkt, maar dat wel geld oplevert.

Daarom is zo een redactieraad, samengesteld uit mensen die er iets van weten, op het terrein waar het onderzoek zich afspeelt, een onmisbare instelling die de wetenschappelijke waarheid ten goede komt.

Er is de afgelopen jaren een aantal gevallen geweest van onderzoekers die hun onderzoek vervalsten en de redactieraden van de tijdschriften verschalkten, wat alleen maar bewijst dat het nazicht van alle controleerbare details niet streng genoeg kan zijn. Het bewijst ook dat er wel degelijk kapers op de kust zijn, niet altijd alleen maar voor het geld, soms ook voor de roem.

Dat zal dan ook wel de reden zijn waarom verwacht wordt dat het onderzoek dubbel blind gebeurt, wat betekent dat patiënt noch onderzoeker weet wie het werkzame middel krijgt en wie placebo. De verleiding zou anders te groot zijn om bewust of onbewust de resultaten in een bepaalde richting te sturen.

Vooruitgang

De gigantische vooruitgang de biomedische wetenschappen stoelt op een rigoureuze wetenschappelijke grondslag. Er zijn allerlei belangen in het geding die soms heel grote proporties aan kunnen nemen en de druk wordt soms groot, te groot om de cijfers op te schonen.