28. dec, 2012

Verbeelding

Beeld en gelijkenis

Zeg me hoe je God afbeeldt en ik zal u zeggen wie ge zijt.

Hoe een bepaalde godsdienst en cultuur zich God verbeeldt, zegt veel over die godsdienst of cultuur. Richten we de blik nog eens naar het verleden en kijken we eens naar hoe wij ons God inbeeldden, toen we kind waren.

Valt meteen op dat wij er een Heilige Drievuldigheid op na houden. Het is een akelig Godsbeeld. Het komt er op neer dat je de keuze had uit drie mogelijkheden, die je naar believen kon inzetten.

Drievuldig

Het kruisbeeld hebben we gisteren al vernoemd en de Moedermaagd, zij het zelf niet God op zich, maar toch met een paar kenmerken die de deelnemers in de verering betreffen en die toch echt op afgoderij gaan lijken. God was dan een gekruisigde halfnaakte man, met steeds zijn moeder in de buurt. Het was een beeld van lijden en troost.

God verder ook nog afgebeeld als een oude man met een grijze baard, als het om God de Vader ging, een hand die uit een wolk kwam, of een oog. Jezus zelf behalve als kruisbeeld ook nog op een aantal andere manieren visueel vervoegd, in verschillende gedaanten en

 leeftijden, van het kindeke Jezus in de kribbe, in de armen van Maria, op de ezel, etc.

Bovendien fladdert er vaak ook nog een witte duif door het beeld en die moet dan de Heilige Geest voorstellen, het ietwat geheimzinnige personage, die de derde persoon van de Heilige Drie-eenheid vormt. Kan ook de gedaante aannemen van vurige tongen, waarbij je achtereenvolgens een vlam boven je hoofd gaat vertonen om vervolgens zonder moeite buitenlandse talen te gaan spreken.

Ingewikkeld

De katholieke Godsvoorstelling is dus vreselijk ingewikkeld met die hele heilige Drievuldigheid. De klerken zouden dat wel onder elkaar uitmaken. Het was allemaal een mysterie dat we kinderlijk moeten aanvaarden. Niemand kon het begrijpen, maar je moest het maar geloven zoals het er stond, zonder veel vragen te stellen.

In onze tijd is dat een manier van leergezag uitoefenen die we niet meer aanvaarden. De Islam doet niet aan drievuldigheden en daarom vind ik het ook de betere godsdienst, omdat alles zo klaar en duidelijk is. Een God en verder geen gezeur en iedereen die daar allerlei beelden van ophangt, is fout bezig en dat zweemt al gauw naar afgoderij.