Babel

De tong is de zetel van de smaak en het instrument van de spraak.

De uitdaging is een gemeenschappelijke taal te vinden. In het centrum van Brussel komen we in aanraking met zowat alle nationaliteiten en gezindheden. Het is niet eenvoudig telkens waar een basis van communicatie te scheppen. Het is een Babylonische spraakverwarring, maar op een of andere manier lukt dat toch altijd. Soms is het net.

Hoe meer de hulpvrager onwetend is, en hoe minder hij of zij zich kan behelpen, hoe groter onze verantwoordelijkheid als arts. Van mondige mensen kun je meer verantwoordelijkheid verwachten, en meer vermogen de eigen beslissingen et nemen, maar in het geval van moeizame of gebrekkige communicatie en een beperkt vermogen informatie door te geven, ben je wel verplicht als arts beslissingen autoritair voor te stellen, maar dan nog moet je dazt zo goed mogelijk proberen uit te leggen. Vind ik toch.

Niveauverschil

Je moet altijd communiceren op het niveau van de hulpvrager, en je moet roeien met de riemen die je hebt.

De moeilijkheid is niet zozeer het Nederlands naar een andere taal te vertalen, maar de medische informatie weer te geven en te duiden op een manier die de mensen kunnen verstaan. Het moet passen in hun begrippenkader. Je kunt immers maar goede keuzes maken, als je de juiste informatie verkregen, verwerkt en verstaan hebt.

We kunnen met andere woorden niet van mensen vragen dat ze een eigen verantwoordelijkheid voor hun gezondheid opnemen als ze niet correct geïnformeerd zijn. Nu is dat precies het doel van hulpverlening in emanciperende zin. Zeer in het algemeen komt er op neer dat we proberen de hulpvrager de middelen aan te reiken die hij nodig heeft op een gezondheidsprobleem op te lossen, vergezeld van de informatie die nodig is om die middelen nuttig te gebruiken, en te begrijpen waar dat voor nodig is.

Wancommunicatie

We dienen de hulpvrager in staat te stellen zijn of haar eigen beslissingen te nemen

Het komt geregeld voor dat de patiënt en de arts het anders begrepen hebben. Neem nu geneesmiddelen voor hoge bloeddruk of suikerziekte. In een aantal, gevallen schrijven we middelen voor waar de patiënt zich niet meteen beter, of zelfs slechter van voelt. Wij doen dat omdat we de langere termijn voor ogen hebben, en omdat we toekomstige verwikkelingen van de chronische ziekte willen voorkomen.

Vaak voelen mensen zich wat moe en lusteloos op het ogenblik dat hun bloeddruk gaat zakken. Wij als arts zien voornamelijk dat cijfer, omdat dit het gegeven is dat we aangrijpen. Het spreekt ons aan omdat het een objectief meetbaar gegeven is. Als de bloeddruk gaat dalen zijn we tevreden, en we stellen verheugd vast dat ons middel heeft gewerkt.

Standpunt

De hulpvrager daarentegen weet vooral hoe hij of zij zich voelt.

Als jij je slechter voelt door die pillen is er een goede kans de je die pillen niet of onregelmatig gaat nemen. Het kan voorvallen dat je dat niet bij de arts durft opbiechten. Die zal vaststellen dat de bloeddrukcijfers niet dalen en de dosissen verhogen. Op een gegeven ogenblik gaat de hulpvrager die behandeling dan toch nemen, met nog meer nevenwerkingen dan voorheen, omdat de dosis intussen zwaarder is geworden, en dan is het vertrouwen in de arts helemaal zoek.

Communicatie is alles in de geneeskunde en ze loopt vaak mank. Onze dure en performante geneeskunde loopt daar vaak op stuk, en de resultaten blijven onder de maat, omdat dit over het hoofd wordt gezien.

Afbeelding: John Pasche, geboren op 24 April 1945is een designer die vooral bekend is als ontwerper van het logo van de Rolling Stones.