Stereotiepen

Wat ik een beetje dubbel vind is dat wij aan de ene kant vrije meningsuiting willen gunnen aan de cartoonisten, maar als de moslims zich dan daartegen keren, dan vinden wij ineens dat zij dat op een foute manier uiten, en dan wordt de vrije meningsuiting van die gemeenschap al een beetje relatief. Salman Rushdie mag van ons wel een boek tegen de Islam schrijven, maar de Ayatollah mag niet van zijn vrije meningsuiting gebruiken om een fatwa te schrijven, want dan roepen we moord en brand.

Op de lange duur raken we gewend aan een media cocktail van stereotiepe beelden omtrent de Islam en de Moslims. Op die manier geven we wel tegenwind aan net die moslims die open-minded, modern en democratisch gezind zijn. Die blijven uit beeld en moeten zich niet alleen verantwoorden ten opzichte van hun eigen meer conservatieve soortgenoten, maar ook ten opzichte van ons, verlichte westerlingen. Op die manier dwingen we alle moslims in een keurslijf, dat van de ouderwetse en conservatieve Islam, die ook bestaat, dat wil ik niet ontkennen.

Ik kom hier alleen maar in het geweer tegen het amalgaam, van moslim = achterlijk, agressief en gevaarlijk. Daar komt het altijd weer op neer. Ik vind dat dit voortdurend overtrokken wordt, en ik vind naar mijn gevoel dat daar iets niet van klopt.

Laten we om te beginnen de Islam en de Moslims even scheiden.

De Islam is een leer die schriftelijk is vastgelegd in teksten. Die leer kan iedereen zich eigen maken die dat wil, en degenen die dat niet willen verdienen evenveel respect als ieder ander mens.

In die leer is absoluut geen plaats voor zinloos geweld. Wel is de Islam een strijdbare godsdienst die aangedreven wordt door een felle energie.

Ik denk dat de Openbaring (en daarmee bedoel ik de Talmoed, de Bijbel en de Koran) aan ons gegeven is om ons te helpen dichter bij God te komen. Een van de manieren om dat te doen,  is te proberen een goed leven te leiden, en daarbij kunnen de Heilige Schriften een leidraad vormen, met name in het temmen van de menselijke driften, die het ons soms moeilijk maken om vooruitgang te boeken in het pad dat ons dichter bij God voert.

Tot daar de leer. Nu blijkt in alle volkeren wel een leer aanwezig te zijn die omgesmeed wordt tot godsdienst, en die er onder meer toe leidt dat er een identiteit ontstaat die zich rond die leer gaat kristalliseren. Neem nu de Moslim identiteit. Dan ga je kijken naar wat die godsdienst in het werkelijke leven met de mens doet.

Daar komen ook culturele, historische en lokale invloeden bij kijken. Dat kan exotische en zelfs bevreemdend overkomen. Nu kun je daar allerlei smadelijke opmerkingen over gaan maken, wat de laatste tijd ook meer en meer te horen is in de media. Maar wat schieten we daar mee op? Onze westerse intellectuelen begrijpen de godsdienst niet meer. Ze kijken er op neer, wantrouwen haar. Ze spotten en ze vrezen terzelfder tijd.

Wellicht maakt dat allemaal deel uit van het verwerkingsproces waar ieder van ons in de moderne maatschappij doorheen moet: dat iedereen anders is, en dat allerlei groepen in eenzelfde stadsruimte samen moeten leven.