Het droompaleis

Ik heb daar vele jaren van gedroomd, nog voor het internet is uitgebroken, een boek te schrijven waarvan de pagina's random bereikbaar zijn, en die dus niet noodzakelijk in een genummerde volgorde moeten gelezen worden.

Het gevolg daarvan is dat elke lezer een eigen volgorde kan uitkiezen en dat elkeen dus een totaal individueel verschillende versie kan volgen. Dit leidt tot een unieke leeservaring. In vergelijking met de klassieke roman biedt dat een aantal voordelen en nadelen.

Het grote voordeel is dat het aandeel van de lezer vergroot. In plaats van dat hij slaafs een verhaal afbladert volgens een structuur die de schrijver heeft bedacht, gaat hij of zij nu grasduinen, wat een correcte vertaling van browsen is. Iedere lezer zal daarbij andere reflexen hanteren en iedereen komt dus op iets anders uit, geheel naar eigen smaak en inzicht.

Als schrijver heb ik geen enkele controle meer over de leeservaring (maar toch nog altijd een beetje) en dat is goed. Het andere grote voordeel van het elektronisch schrijven is de mogelijkheid van directe interactie. De lezer(es) die het wenst kan onmiddellijk zelf ook schrijver worden door een reactie op te laden.

Zo heb ik een aantal aanmoedigingen, commentaren en bijdragen mogen ontvangen op deze site die een welkome aanvulling bieden op iets wat anders toch een beetje een egodocument zou dreigen te blijven. Allen die iets hebben toegevoegd, hartelijk dank. Het is een grote vreugde in mijn hart, dat allemaal te mogen lezen.

En wat is nu het nadeel? Ja, dan denk ik meteen aan diepgang. Neem nu Proust, neem nu Wagner: ik denk dat de volle esthetische ervaring van sommige meesterwerken uit de muziek of de literatuur niet geëvenaard kan worden door een aantal fragmenten eruit in een willekeurige volgorde te vernemen. Er zit een spanningsboog in die je er niet uithaalt door te gaan grasduinen.

Dat betekent niet dat grasduinen in Proust of Wagner niet zou mogen. Ik heb met opzet twee ietwat langdradige voorbeelden gekozen (die me bijzonder aanspreken) om mijn punt extra kracht bij te zetten. Iedereen komt naar de berg uit de richting die hij kiest, maar om de berg te beklimmen, is op een of andere manier diepgang nodig.

Dat is dan weer een moeilijk te omschrijven begrip, diepgang. Wanneer heeft nou iets diepgang? Je kunt het van een schilderij zeggen of een film, van een regering of van een bloemstuk. Heeft het nou diepgang of niet.

Zo ja, dan is het beklijvend en doet het iets met je. Zo nee dan is het de waan van de dag die met dagelijkse douche van je afglijdt zonder sporen na te laten. Mijn bescheiden website zal wellicht in de oppervlakkige regionen blijven hangen, want the medium is the message.

Het alternatief is maanden of jaren werken aan een stuk zonder dat je iets van interactie merkt, of aanmoediging krijgt. Dat was de romanschrijver van vroeger verondersteld te doen. Ik heb dat een paar keer gedaan met succes en een paar keer zonder. Ik heb dat op deze website voldoende in de etalage gezet om er nu niet op in te gaan.

Ik heb er serieus als puber al van gedroomd een gevierd schrijver te worden. Het was voorbestemd dat ik arts zou worden. Dat heeft mijn moeder beslist en ze heeft me dat goed ingepeperd zodat er geen andere keuze kon komen. Nog een geluk. Het heeft me gered van nog veel meer onbehagen dan ik al heb gekend. Het feit dat ik tenminste een vak heb geleerd.

Maar nu komt mijn droom toch nog een beetje uit, en eigenlijk meer dan half. Zeg maar helemaal.

Op de foto: het droompaleis van le facteur Cheval