10. sep, 2012

Vrijheid beperkt, en dwang bevrijdt

La liberté confine et la contrainte libère.

 Ik heb dat ooit ergens in het Frans zo gelezen en onthouden, en wellicht nu iets anders weergegeven dan het was, maar beter kan ik niet doen. Ik kan de auteur er niet van vinden ondanks alle google en dus beschouw ik het als een citaat van mezelf.

Het is van toepassing op de dichtkunst, zo kom ik tot de bevinding, in een recensie die ik schrijvende ben. Het is de reden dat ik jarenlang resoluut voor het sonnet gekozen heb: een vuurvaste dichtvorm die het dwangbuis van het rijmschema oplegt, maar binnen de aangegeven grenzen (voorts) een totale vrijheid van uitdrukking biedt.

Totale regelloosheid in een gedicht maakt het (de lezer) onmogelijk de betekenis te ontsluieren, en sluit de dichter op in zijn eigen gelijk. Het kan zo hermetisch worden dat er geen herkenning meer mogelijk is.

Aan de andere kant zal het aanvaarden van een setje regels, hoe beperkend ook, de dichter van tal van andere zorgen bevrijden, zodat de boodschap (als er een is) zo goed mogelijk overkomt.