Karel V

Keizer Karel was de meest afgebeelde persoon van zijn tijd. De beelden die van hem zijn overgeleverd geven een goed overzicht van de beeldende kunst in de zestiende eeuw.

De kunst stond in dienst van kerk en staat en als Keizer van het Heilige Roomse Rijk en katholiek vorst kon hij niet gelden als voorbeeld van scheiding tussen kerk en staat. Het is een uiterst boeiende persoonlijkheid in een opwindende tijd waarin de Renaissance een frisse wind laat waaien in het intellectueel verarmde Europa.

Een complexe man in wie twee eeuwen huwelijkspolitiek samen kwamen. Een kind dat geprogrammeerd was om vorst te worden in een duizelingwekkend aantal gebieden, de Nederlanden om te beginnen, die door de hertogen van Bourgondië zorgvuldig bij elkaar waren gepuzzeld door een uitgekiende huwelijkspolitiek, want naast oorlog was dat het belangrijkste internationale instrument om landen of landerijen bij elkaar te brengen.

Hij stamt dus rechtstreeks af van de Bourgondische hertogen aan de ene kant, en de Habsburgers aan de andere kant, een geslacht in Duitsland dat verslaafd is geworden aan de keizerskroon, die niet erfelijk was maar door uitverkiezing werd toegekend, waarbij het een aantal keurvorsten was dat besliste

De kerk had daar veel in te zeggen en een aantal keurvorsten waren prinsbisschoppen, maar dit was net de tijd dat de reformatie uitbrak en dat je overal protestanten kreeg. Vooral in Duitsland en in de Nederlanden. Karel zou het als zijn grote mislukking ervaren dat hij niet in staat was geweest de orde te herstellen, alvast niet de orde die hij voor ogen had.

Opmerkelijk is dat hij omringd werd door wijze vrouwen, die hij vertrouwde in die mate dat hij zijn echtgenote, Isabella van Portugal, tot landvoogdes van Spanje benoemde, en zijn zus Maria van Hongarije tot landvoogdes van de Nederlanden, en dat werkte heel goed.

Deze vrouwen oefenden alle macht uit met goede resultaten want het ging deze landen voor de wind. Tot de conflicten rond de reformatie stokken in de wielen gingen steken verging het onze lage landen aan de Noordzee voor de wind en Spanje kende een toevloed van edelmetaal uit de Nieuwe Wereld, waardoor al die oorlogen konden worden betaald.

Hoe dan ook hadden de verschillende onderdelen van het rijk een grote mate van zelfbestuur. Dat zou anders worden na zijn troonsafstand in 1555, een ongezien gebeuren dat een absolute  machthebber afstand doet  van de macht. De lage landen kwamen on der Filips II die een veel somberder indruk zal nalaten en Duitsland ging naar de broer van Karel V, Ferdinand.

Daar scheiden zich de wegen van de Oostenrijkse Habsburgers en de Spaanse dito. Het is een sneetje geschiedenis, maar het verklaart veel van het Europa zoals het nu is.

Volgens mij is hij zoniet de grootste Belg, dan toch de grootste Vlaming, geboren in Gent en wel vijf talen machtig. Volgens de overlevering zou hij in latere jaren zelf gezegd hebben: Ik spreek Spaans tegen God, Italiaans tegen vrouwen, Frans tegen mannen en Duits tegen mijn paard.