Aanlegsteiger

Een fascinerend detail is nog dat ze haar eigen gondel had. Peggy Guggenheim was de laatste persoon in Venetië die het recht had een eigen gondel, en een eigen meerpaal erop na te houden. Aanvankelijk had ze twee gondeliers, tot ze er een ontsloeg nadat ze oud werd om nog veel de gondel te nemen. Het idee dat ze met de gondel haar boodschappen gaat doen.

Het Palazzo Venier, het paleis ‘met de twee leeuwen’ dat ze kocht, is niet verder afgewerkt dan een verdieping. De naam van het pand gaat terug op een oude invloedrijke familie in de stadstaat. Het biedt een historisch kader voor wat een aardig museum is geworden, een relatief rustpunt in het drukke Venetië van het zomerseizoen.

Er staat daar ergens een mobiel van Alexander Calder ongelukkig in een hoek, waarin hij niet kan draaien, zonder tegen de muur te stoten. Ik vind dat jammer. Een mobiel is toch gemaakt om mobiel te zijn, maar hier moet hij immobiel blijven. Hij was met opzet en wellicht met enige moeite in een recht vlak gebracht, alles in lijn.

Om er toch enige beweging in te brengen heb ik eens lichtjes geblazen, zodat een paar van de lichtere dingen een klein beetje in beweging kwam, wat het hele ding deed opleven. Dat was zonder de museumsuppoost gerekend die van achter mij kwam toegesneld, om mij vriendelijk er op te wijzen, dat het niet de bedoeling was tegen het kunstwerk te blazen, omdat het een bijzonder fragiel stuk betrof.

Ik schrok me een hoedje en bad om vergeving. Het was een bijzonder correcte, welopgevoede en vriendelijke man, die me daar kwam berispen, moet ik zeggen. Hij wees me erop dat de mobiel zo geplaatst is dat hij in een muurhoek staat, wat ik zelf ook al had gezien, zodat hij altijd in de zelfde richting moet blijven staan, op een lijn.

Dat is het spijtige, want hij is bedacht en gemaakt om rond te draaien, waarbij elk onderdeel zo een beetje zijn zin kan doen. Dat is het hele idee van de mobielen die Calder maakte. Ik vind dit zo symbolisch hoe het kunstwerk geknecht wordt om onderdeel van een museum te zijn, waar de ruimte beperkt is. Het gaat om voorwerpen die in een beveiligd gebouw opgesloten zijn, om tentoon gesteld te worden, om met andere woorden zichtbaar te zijn. Te bezichtigen tegen betaling. In dat hoekje, waar je niet kan draaien. Een mobiel die niet mobiel mag zijn.