En verval

Een van de meest magische plekken op aarde, wat mij betreft, is de Villa Hadriana nabij Tivoli, in het Italiaans zonder h de Villa Adriana. Het is nu de naam voor wat eens de uitgestrekte keizerlijke residentie was, die de Romeinse keizer Hadrianus (76-138) tussen het jaar onzes heren 126 en 134 voor zichzelf liet aanleggen. Dat is ruim vijf eeuwen voor Mohamed.

Het gebied is nu beschermd en bevindt zich vier kilometer ten zuidwesten van het Latijnse stadje Tibur, het huidige Tivoli, zowat 30 km van Rome. Het is tamelijk uitgestrekt: het domein heeft een omtrek van 5 km en een oppervlakte van ongeveer 120 ha.

Wat er nu nog staat zijn de ruïnes van wat ooit een prachtig complex moet zijn geweest, dat alles bevatte waar een mens kon van dromen. Een weelderig paleis dat zijn weerga niet kent, omgeven door thermen – baden – voor de verschillende klassen, scholen en bibliotheken, theaters, een zwembad, banketzalen, noem maar op. Met een menigte huispersoneel zoals mag blijken uit de personeelsvertrekken en de ondergrondse gangen die wellicht voor de slaven en dienaars waren bedoeld.

Er stonden tempels en altaren, een sportstadion, en een kunstgalerie. De uitgestrekte tuinen puilden van de kunstwerken, kunstmatige grotten, de dierenverblijven, een wildpark, en een vijver, pleinen met fonteinen, watervallen, visbekkens. Teveel om op te noemen, als we wikipedia mogen geloven, waar we deze mosterd haalden.

Wellicht het meest luxueuze verblijf ooit, dat slechts een man diende: de keizer van Rome. Hadrianus, wellicht de grootste keizer van allemaal, toen het antieke Rome zijn hoogtepunt beleefde, want niet veel later zou het bergaf gaan. Hier, in zijn eigen residentie, die hij zelf bedacht en gebouwd heeft, stelt hij niet alleen zijn rijkdom en zijn macht, maar ook zijn kennis, zijn inzicht en zijn cultuur tentoon.

Wat ervan overblijft prikkelt de verbeelding, en het is of je de oude Romeinen door de gangen ziet lopen. Dat is daar voor mij zo betoverend en magisch aan. Zeker als je weet dat deze keizer Hadrianus een stel vormt met Antinoüs, ook nadat deze beeldschone knaap op jonge leeftijd jammerlijk overleed. We zullen het er nog over hebben.