Ontmoeting in het midden

Jij en ik, wij komen allebei toch uit een praktiserend christelijk nest. Protestants in jouw geval, en katholiek in het mijne. Toch zijn er parallellen te vinden, in de manier waarop de geschiedenis heeft afgerekend met een tijd die nu verdwenen is, en ook de wijze waarop we daar persoonlijk mee omgegaan zijn.

Jij bent bij een consequent atheïsme uitgekomen, en ik bij de Islam, maar met dezelfde walg en afkeer voor de farizeeën en Schriftgeleerden. Wij zijn oud genoeg om ons de tijd te herinneren dat het geloof het dagelijkse leven en zelfs de hele samenleving doordrong. Van al die kerken blijft in onze postmoderne samenleving niet veel over. Wereldwijd zijn er nog wel gebieden te vinden waar ze grote macht uitoefenen.

Zuid-Amerika bijvoorbeeld waar de katholieke kerk de plak zwaait, hoewel de protestanten veld winnen. En Noord-Amerika waar de protestantse kerken nog doorwegen, bijvoorbeeld bij de presidentsverkiezingen, al lijkt het er nu op dat ze het paard van Troje hebben binnengehaald. Maar dat terzijde. Het idee zoals jij dat beschrijft, “dat alle mensen zouden moeten proberen om als één volk op aarde te leven,” en “dat eigenbelang onder algemeen belang zou moeten worden gesteld,” zal elke moslim bekend in de oren klinken.

Dat is immers precies wat de Islam ons ook leert. We moeten gaan voor een samenleving die samen-leven mogelijk maakt, zonder er een eenheidsworst van te maken en met behoud van en respect voor de diversiteit van het menselijke wezen. Wie wil mag voor zichzelf daar een God bij betrekken toch?

“We hebben geen mystieke relatie met god nodig om spirituele behoeften te vervullen.” Zo schrijf je nog. Misschien toch een punt, waarover we van mening verschillen. Niet dat je het niet zeggen. Als jij meent zonder God tot verlichting te kunnen komen, dan is dat zo, en moet jij je eigen pad volgen. Ik van mijn kant daarentegen mag doorgaan met denken, dat de relatie met God een bijkomende dieptedimensie geeft aan onze complexe verhouding tot de werkelijkheid en dat Hij of Zij ons kan helpen om vooruit te komen op het pad naar de verlichting.

De ware verlichting is niet denkbaar zonder respect voor de Ander en voor al hetgeen de ander zo anders maakt.