Praktijk

Kennis van die ‘oude teksten,’ waar jij het over hebt, is soms verrassend nuttig als het er om gaat elkaar te verstaan, in de wereld van vandaag, waar meer en meer wrijvingsgeschillen tussen verschillende groepen ontstaan. Vanuit een humanistisch perspectief moeten we op zoek gaan naar een platform waar mensen van een verschillende gezindheid elkaar kunnen treffen, om de waarden die alle mensen gemeenschappelijk hebben in de verf te zetten.

Ik vergelijk de Heilige Schrift graag met een familiealbum vol oude kiekjes uit het zwart-wittijdperk. Het fotoboek ligt ergens in een kast, maar je kunt het altijd vastpakken als je dat zou willen. Zo’n boek is onvervangbaar en het heeft geen concurrent. Het bekijken van de plaatjes roept allerlei sentimenten op, omdat het om onze familie gaat. Buiten de clan zal het misschien niemand interesseren.

Alleen is het met de heilige schrift wel zo dat he een zeer grote familie is geworden die ongeveer de helft van de wereldbevolking vertegenwoordigt. Tel maar op: de joden, christenen, moslims, en ex-christenen, alles bij elkaar geteld wat sterk door de Openbaring van Abraham is beïnvloed. Wij kunnen de geschiedenis niet begrijpen zonder kennis van de literatuur, waar de heilige schrift de hoeksteen van is.

Als God bestaat, dan handelt hij doorheen de mensen. Grotendeels doorheen de letteren. Het opperwezen gaat niet nog eens extra ingrijpen en de natuurwetten naar zijn hand zetten om in onze aardse geschillen tussen te komen. Niemand van ons mag beweren dat hij het hemelse raadsbesluit beter kent dan iemand anders. ‘Gij zult de naam van de Heer uw God niet ijdel gebruiken.’

In de praktische gevolgen komt het op hetzelfde neer als de atheïstische redenering die stelt dat er geen God is om tussen te komen. Ook de Islam is formeel: ‘Gij zult God geen metgezel geven.’ Vandaag zijn er geen profeten meer, maar we beschikken nog wel over de profetische literatuur.

Toegegeven, de godsdienst is niet alleen een literatuur, maar ook een praktijk. Die is plaats- en tijd gebonden, en kan voor iedereen verschillend zijn. Dat moet elk voor zich uitmaken naar de grondwettelijk verankerde vrijheid van eredienst.