Optimisme

Ik weet niet waar jij je optimisme op baseert als je schrijft: “de voornaamste aanjagers van het conflict zullen de komende jaren in belang afnemen: de geopolitieke invloed van het Westen in het Midden-Oosten en het daaruit voortkomende wraakterrorisme, en de voortschrijdende secularisatie.”

Dat moet je toch eens aantonen, want ik zie geen enkele reden waarom de clash zou gaan verminderen tussen de machtspolitiek van het Westen (en het Oosten van meneer Poetin) aan de ene, en aan de andere kant het wraakterrorisme van een onuitputtelijk menselijk reservoir aan uitzichtloze mensen, die zich gewillig zelf opblazen.

In de praktijk zien wij in onze landen hoe dan ook de godsdienstvervolging steeds toenemen, dan toch in het politieke vlak, waar blijkt dat er een groot electoraal draagvlak is voor de islamhaat. Het is in die context dat het belangrijk wordt, ervoor uit te komen dat wij bestaan, wij die een verlichte Islam, en een onbaatzuchtig Christendom aanhangen.

De toetssteen van het geloof is de Heilige Schrift, die openbaar is en waar iedereen zich van kan bedienen. De openbaring is een literatuur om met Northrop Frye te spreken. Het is wel een bijzondere literatuur omdat God zelf de auteur is, zoals de tekst zelf verklaart. Dat maakt dat het alles of niets is: je kunt dat verhaal, van een God die aanwezig is in de tekst, en er zijn woord in uitspreekt, in zijn geheel verwerpen, of volledig of je kunt het aanhoren en er naar luisteren.

Het staat iedereen vrij naar hartenlust te interpreteren en projecteren, en niemand zal ooit het laatste woord hebben. Het hele probleem van de godsdienstaanvaarding is te herleiden tot het antwoord op de vraag, welke plaats je de openbaring als literatuur geeft, in de literatuur in haar geheel. Een gelovige zal zeggen: dit is de heilige schrift. Het is het woord van God. Een atheïst zal zeggen: het is gewoon literatuur. Een mens heeft ooit die regels geschreven..

Beiden mogen gelijk hebben. Gewijd misschien, maar gewoon literatuur?  Zelfs de meest verstokte atheïst zal moeten toegeven dat deze oerteksten niet zo gewoon zijn, op grond van hun werking in de menselijke geschiedenis op mondiale schaal. Miljarden mensen zijn op allerlei manieren erdoor bepaald en gekenmerkt. De taal en de wetgeving zijn ervan doordrongen. Het gaat om de stichtingsmythe van onze beschaving, en die speelt een rol in onze samenhang als groep, maar ook in onze conflicten.