God is mooi

Ik heb vandaag het boek beëindigd dat ik al vermeldde. Het is een lijvige klepper in het Duits. ‘Gott is schön.” Van Navid Kermani. Het verscheen voor het eerst in München in 1999. Ik maakte een diepe indruk op me. Het gaat over de receptiegeschiedenis van de Koran, en het heeft daar geweldige dingen over te vertellen.

Het kan wonderlijk klinken in een tijd waar de Islamhaat opgeld doet, en alles wat naar moslims ruikt van tevoren al verdacht is. Geloven op zich is al een halsmisdaad want het wantrouwen in de traditionele godsdiensten tast ook het Christendom aan.

“Eigen schuld, dikke bult,” kun je zeggen natuurlijk. Een aantal religieuze instituten heeft zich diep vergist door de moderniteit aan zich voorbij te laten gaan, in de mist geleid door een kaste van verzuurde mannen, want vrouwen zijn in die kringen ver te zoeken.

Het is niet omdat sommige kerken en moskeeën vandaag een achterhaald maatschappijbeeld prediken, hoe zeer dat ons ook tegenstaat, dat het woord van God zoals dat in de heilige schriften geboekstaafd staat, niet meer tot ons zou mogen spreken.

Dat is wat het boek uiteenzet: hoe Gods Woord in de Koran tot de moslims spreekt, en dat voornamelijk door het horen van de voordracht van de Koranverzen, die een esthetische ontroering teweegbrengt, die in zekere zin los staat van de inhoud van de woorden, en in elke geval die woorden overstijgt. Het gaat met andere woorden meer om  de muziek dan om de tekst.

De auteur baseert zijn betoog op oude en moderne bronnen. Zo toont hij verbanden aan tussen pakweg de soefi-literatuur en Theodor Adorno, waar die het had over de esthetische ervaring.

De openbaring in zijn esthetische dimensie. Dat vind ik een echte aha-erlebnis. Het helpt me om beter de Islam te verstaan, en te begrijpen waar het werkelijk om gaat. Het wint aan

belang in een wereld, waarin we meer en meer moslims ontmoeten, en in mijn geval is dat de meerderheid van het aantal mensen dat ik elke dag in de praktijk zie.

De meesten van hen liggen niet wakker van theologische kwesties. Voor hen maakt het geloof deel uit van de wereld en hoe die in elkaar zit. Het geloof geeft structuur aan een wereld die chaotisch en onherbergzaam overkomt zonder religieuze zingeving.