Macht

Controle is wat de meeste mensen willen. Je omgeving controleren door er macht over uit te oefenen, baant de weg naar meer pret en minder onlust. Dat gaat zeer in het algemeen van het weghouden van ongewenste tot het aanbrengen van de gewenste invloeden. We willen dat allemaal graag.

Dat betreft niet alleen de uiterlijke omgeving. Velen van ons komen tot de ontdekking dat het niet volstaat de uitwendige wereld te beheersen, maar dat er ook een inwendige gevoelswereld bestaat, die we wellicht veel minder in de hand hebben dan we zouden willen.

Sommige mensen hebben een chaotische en onstuimige inwendige gevoelswereld, door angst, schaamte en schuld overheerst. Dat zijn de mensen met psychische moeilijkheden. Zelf kunnen ze daar op het eerste zicht weinig aan verhelpen. Vandaar dat de aantrekkingskracht van sommige scheikundige stoffen of plantaardige middelen op hen zo groot is, omdat ze dan over een sleutel beschikken die instant verlichting brengt.

Het blijft nog altijd een uitwendige stof natuurlijk, die wordt ingebracht of ingenomen, om het inwendig milieu te beïnvloeden. Vandaar de verslaving: als er maar één middel bestaat om je uit de nood te helpen, word je ervan afhankelijk. Wanneer de toelevering problematisch is, kom je erachter dat je de problemen verlegd hebt, en dat alles in het teken van de verkrijgbaarheid van het product gaat staan.

In de loop van de geschiedenis zijn mensen steeds weer naar middelen op zoek gegaan, om het innerlijk milieu te beheersen en te controleren. Daar kun je ook muziek, literatuur en kunst toe rekenen, en uiteindelijk ook de godsdienst in al zijn mystieke vormen. Wat is het allemaal ook anders dan pogingen om je beter in je vel te voelen?

We kunnen na het verloop van vele eeuwen op een rijk cultureel erfgoed bogen dat ons in staat stelt de werkelijkheid beter te begrijpen en er beter mee om te gaan. In tegenstelling met een chemische stof is het effect van deze kennis echter niet onmiddellijk en voorbijgaand. Het is een langdurig leerproces, maar het effect is blijvend.

In de geneeskunde moeten we de twee paden tegelijk bewandelen: behandelen met geneesmiddelen als het moet en met het psychotherapeutisch arsenaal als het kan. Daar valt nog heel wat over te vertellen.