Aan allen

Onze naastenliefde houdt niet op bij de sterken die alle voordelen genieten, maar moet zich bij voorkeur richten op degenen niets hebben. Er is geen verdienste aan, de aantrekkelijke kringen lief te hebben. We moeten soms ook leren houden voor iets dat op het eerste zicht afstotelijk lijkt. Het beeld van de mislukking en de eeuwige pech bijvoorbeeld. Dat is het verschil dat in het oog springt, wanneer we ons richten tot de zwaksten, en degenen die verwond of gekwetst zijn.

We moeten het woord durven richten, niet na maar voor alle anderen, tot degenen die verwaarloosd, achtergesteld, gewantrouwd of geminacht zijn. Dat is een evangelische overtuiging die evengoed gelovigen als ongelovigen oproept tot naastenliefde, in de werkelijke betekenis van het woord caritas in het Latijn. Een liefde zonder streven naar eigenbelang, en zonder reserve, die aan de basis ligt van een activiteit in de wereld, dewelke ons de kans geeft die liefde in daden om te zetten.

Het woord moet in werking treden, en door ons toedoen vlees worden. Dat is een beetje wat ik heb proberen te doen tijdens mijn carrière als huisarts in een stadswijk. Ik zie daar een groep die ik in het bijzonder zou willen aanspreken, en dat zijn de middelengebruikers, een meer neutrale term. Er bestaan ook minder vriendelijke benamingen voor: toxicomanen, drugsverslaafden, junkies. Noem maar op.

Ik probeer die termen te vermijden omdat ze zo negatief klinken. Aangezien ik voor velen onder hen zorg heb gedragen, meen ik recht van spreken te hebben, alleen maar om te zeggen dat het een groep is over wie veel kwaad wordt gesproken, terwijl ze dat eigenlijk niet verdienen.

Kan zijn dat de eerste reflex is, een gedrag te veroordelen dat we als schadelijk beschouwen, namelijk het zichzelf toedienen van middelen die verboden zijn. Dat moet ons er niet toe verleiden ook de persoon te veroordelen. We moeten alleen een gesprek op gang brengen, een menselijke verhouding scheppen, om tot ontmoeting te komen. Meer luisteren dan spreken.

Daarom zou ik willen vragen deze maand bij uw gebed, meditatie of contemplatie even aandacht te besteden aan deze bijzonder kwetsbare populatie, die wellicht meer dan welke andere ook, behoefte heeft aan meditatie. Zijn zij niet op zoek naar een bron van zingeving? Zij hebben van de zogezegde toverdrank gedronken en zijn er achter gekomen dat daar het antwoord niet te vinden is, want de oplossing komt niet van buiten, maar van binnen.