Rustbank in het park

Wat de tuinen van de Fletcher Moss Botanical Gardens in Didbury, Manchester ook nog zo bijzonder maakt, is het feit dat de dood er een plaats tussen het leven heeft, en zowat overal onnadrukkelijk aanwezig is. Nog los van de anekdotische aanwezigheid van verschillende platte grafplaten die in de tuin onder een ijf liggen, of een taxus of een venijnboom, want dat zijn de vertalingen van yew-tree.

Deze grafstenen zijn er gelegd voor de honden van Fletcher Moss die er begraven zijn, met een spreuk van dank voor de trouw en de vriendschap vanwege deze viervoeters. De Alderman deed zijn schenking in 1915 en overleed in 1919. We mogen dus aannemen dat de laatste rustplaats van deze dieren meer dan honderd jaar oud is. Ik ben vergeten te noteren welk jaartal er op stond.

Naar verluidt zou er ook een van zijn paarden begraven zijn, maar dat graf is niet terug te vinden. Op een heel ander niveau en daarmee niet in tegenstrijd zijn de rustbanken in het park die op hun manier de overledenen uit onze tijd gedenken. Het gaat om houten banken van een tamelijk duurzame constructie die zich ertoe leent een bronzen plaque te dragen met een naam, een jaartal en een spreuk.

Mensen die dat willen kunnen een bank sponsoren en zo een herinneringsplaque laten aanbrengen. Dat vind ik wel een aardig idee. Meer en meer overledenen laten hun as verstrooien, maar dan heb je als overgeblevene niet zo een bestaande plek waar je naartoe kunt gaan, wat in het geval van een graf op het kerkhof wel het geval is.

Ik vind die Engelse oplossing, van een plaque in het park, wel aantrekkelijk, omdat het aandenken zich nu net niet in een kerkhofomgeving bevindt, waar de doden elkaar verdringen. Hier gaat het om een bescheiden aanwezigheid die niet opvalt, tenzij je er begint op te letten. Als je van iemand hebt gehouden, en je bent die persoon verloren, dan kun je op die manier toch iets doen om het voorbije geluk te herdenken en het verdriet een vorm te geven.

“Het is niet omdat je mij niet kunt zien, dat ik er niet meer voor je ben” Dat vind ik zeer vrij vertaald een hele mooie spreuk die ik daar las. “If you can’t see me, it does not mean I have left you.” Raymond Hewitt 2010. Dat vind ik ontroerend, dat de liefde ons na onze dood nog een klein stukje bestaan gunt. Zo overwint de liefde toch nog een klein beetje de dood.