Schade

Wanneer de mens gefnuikt wordt in zijn arbeidsomstandigheden voelt hij of zij zich ontmenselijkt. Niet alleen pesten op het werk, maar ook uitbuiting in al zijn vormen, zoals ongeoorloofde druk, of pakweg het chronometreren van prestaties, herleiden de werknemer tot een object. Hij of zij is niet langer een onderwerp maar een lijdend voorwerp.

Het aantal manieren om iemand te tergen en te pesten is te veel om op te noemen. Wat het resultaat betreft, namelijk ernstige psychologische schade, is het eigenlijk om het even of het om beledigingen, vernederingen of bedreigingen, dan wel om het opleggen van een onrealistische werkdruk gaat.

Het kan soms ook een onuitgesproken manier zijn om zich van een werknemer te ontdoen, zonder ontslagvergoeding te betalen. Ik heb sterk de indruk dat bepaalde werkgevers er een gewoonte van maken jonge mensen, of degenen die echt werk nodig hebben, aan te werven en uit te persen, tot er niets meer inzit. Vervolgens wordt hij of zij weggepest, om in de ziektewet te vallen.

Iemand anders wordt dan in de plaats aangeworven, om hetzelfde lot te ondergaan. Het is een procedé dat zich eindeloos kan herhalen. Zo bouwt de werknemer nooit rechten op en kan de werkgever een maximaal rendement uit het menselijk kapitaal halen, dat terloops vernietigd wordt. Dat is het werkelijke schandaal waar ik de machteloze getuige van ben, als huisarts die ziekteattesten uitschrijft.

Ik zie echt heel veel mensen die langdurig beschadigd zijn door de arbeidsomstandigheden waarin ze moeten werken. De algemene indruk is, en ik ben heus niet alleen om dat te zeggen, dat het altijd maar toeneemt, en steeds erger wordt. De uitbuiting en de ontmenselijking. Een van de redenen is dat arbeid zo duur is in dit land, wat alleen door een hoge productiviteit kan opgevangen worden.

We vergen de hoogste productiviteit van de werknemer, en iemand die even niet voor de volle honderd procent meekan, wordt uitgestoten en mag naar de ziekenboeg of de werkloosheid. Als dat gebeurt, dan mag je ineens niet meer werken, tot je een nieuwe job gevonden hebt. Dat is allemaal redelijk paradoxaal en voer voor een andere dag.