Mexico

In 1968 vonden de Olympische spelen in Mexico plaats.

Een iconisch moment dat grote weerklank vond, omdat de beelden rechtstreeks de wereld rond gingen, was het tafereel van de Afrikaans-Amerikaanse atleten Tommie Smith en John Carlos, de laureaten van de gouden en de bronzen medaille op de 200 meter. Ik kwam die foto net toevallig tegen, niet omdat ik een beetje research over 1968 aan het doen ben.

Tijdens de uitreikingsceremonie, waarbij het volkslied van het winnende  land de winnaar wordt gespeeld bogen de twee zwarte atleten het hoofd en staken een gehandschoende vuist in de lucht. Dat was het kenteken van de 'Black Power' beweging van die jaren, een militante uiting van het streven naar emancipatie, in een land waar rassendiscriminatie nog schering en inslag was.

Dit protest tegen racisme in de Verenigde Staten is een van de meest iconische momenten uit de Olympische geschiedenis. Er stak een storm van protest op. De atleten werden uit het nationale team en uit het Olympisch dorp gezet. Ik vond het toen als twaalfjarige opmerkelijk dat zoveel lieden hier aanstoot aan namen, en dat het land van de vrije meningsuiting deze uiting niet kon velen.

Ik zou daar allerlei bedenkingen kunnen bij plaatsen. Over de impact van de massamedia bijvoorbeeld, met name de televisie. Deze twee mannen hebben de kans gezien hun moment van glorie voor iets anders in te zetten. Nou, dat mocht niet.

De Olympische spelen zijn toen hun politieke maagdelijkheid kwijtgespeeld en bij de erna volgende spelen zou internationale politiek een groeiende rol spelen. We zijn nu bijna vijftig jaar later en we zien de Olympische spelen nu in Rio, met vergelijkbaar protest in de straten. Het wereldwijde fenomeen van de studentenrevolte liet zich ook in Mexico voelen.

Voor het begin van de Spelen vonden er in Mexico studentenopstanden plaats, om op die manier wereldwijde aandacht te krijgen voor het repressieve klimaat in het gastland van de spelen. De regering sloeg deze opstanden hardhandig neer, wat onder andere leidde tot het Bloedbad van Tlatelolco.