Mannenverhalen

Sinterklaas met zijn Zwarte Pieten, zoals we hem hebben leren kennen in de media, in het onderwijs en in de literatuur van de afgelopen tientallen jaren, is een figuur met vele lagen, die we in de voorbije bijdragen al een beetje hebben proberen afpellen.

Er is een heel oude laag van bij de Germanen, met een boeman. Er is een kerkelijke laag, met die kazuifel en dat boek van goed en kwaad. Er is een opvoedkundige laag in de negentiende eeuw, en er is commerciële exploitatie al meer dan honderd jaar. Om maar een paar belangrijke invloeden op te noemen.

En er zijn de eisen van de media natuurlijk. Het Klaas en Piet tafereel wordt in scène gezet en voor de eisen van het beeld zijn we meer en meer opgeschoven naar een Disneyfiguur. Richting Kerstman zeg maar. Van ver waarneembaar en zoveel mogelijk voor iedereen aanvaardbaar, want daar moet de Sint wel naar streven vind ik.

Merkwaardig is wel een mogelijk verband met sprookjes zoals Assepoes en Vrouw Holle, waarin ook sprake is van de lucht doorklieven, of op zijn minst over de daken rijden. Ook dat daar losse schoenen een rol in spelen. Assepoes had een schoen los, en wij zetten een schoen bij de schoorsteen.

Het zijn verhalen die stammen uit tijden dat er nog schoorstenen waren. Kun je nagaan hoe het gedateerd is. Nu moeten de schoenen bij een radiator van de centrale verwarming. Ik zal niet meer de tijd hebben om daar verder op in te gaan,  wat die schoenen betreft, daar de maand ten einde loopt en ik het thema een keer wil afsluiten.

Zwarte Piet is een heidense, recht donkere figuur, een wilde die werd getemd door de brenger van het licht van Christus. Klaas is een bisschop met een herdersstaf. In Aalst is het Sint-Maarten die er om bekend stond dat hij zijn mantel met een verkleumde bedelaar deelde Het is in wezen dezelfde vertoning. Zelfde figuur met een andere naam

Vandaag zal het echter nog niet lukken ermee te stoppen. Ik kom er zeker nog op terug.