Goed en kwaad

Sinterklaas draagt witte handschoenen, die er op wijzen dat hij zijn handen niet vies maakt. Die rol is voor Zwarte Piet weggelegd, die op daken klautert en door schoorstenen kruipt. Die het paard verzorgt, en de rommel opruimt.

De sympathieke duivel-doet-al staat dan ook veel dichter bij het volk dan zijn baas. Ik kan heel goed inkomen in allerlei sentimentele argumenten die ik lees van lezers die aan deze figuur in zijn komische gedaante verknocht zijn. Zwarte Piet is aantrekkelijk en sexy en aardig en wat je maar wilt. Het is niet dat ik blind ben voor de positieve trekjes.

Helaas is er ook een tragische kant aan en die mag niet onbelicht blijven. Het is namelijk ook Zwarte Piet daarentegen die de roe hanteert, en zich te buiten gaat aan kindermishandeling, in het geval dat er toch stoute kinderen zouden zijn. De roe is in de nasleep van de antiautoritaire revolutie sinds 1968 weggepoetst, omdat het straffende karakter van de voorstelling geen genade meer vond in de moderne ogen.

Wat er ook van zij, nog steeds zien we in de farce van Klaas en Piet het beeld dat de kerk van zich aan de kinderen wilde geven, in een tijd dat ze het nog voor het zeggen had. De bisschop is de baas over de pieten en de rechter over goed en kwaad van de kinderen. Het kerkvolk kan zich herkennen in de zwarte pieten een voorbeeld nemen aan zijn dienstvaardigheid. Zo moest de maatschappij geordend zijn.

De kerk zag zichzelf als de noodzakelijke en onmisbare poort die de gelovige nodig had om de weg naar de beloning in het hiernamaals te vinden. Het is dus een reactionair sprookje dat hier getoond wordt en dat zijn tijd heeft overleefd nu aan het ‘ancien regime’ al lang een einde is gekomen,  en aan de ‘verlichting’ nu duidelijk dus ook.  

Het is mij een raadsel hoe de protestanten en de vrijzinnigen die katholieke schertsfiguur kunnen blijven verdragen, zeker nu er pedofiele bisschoppen vrij in het wild rondlopen. Intussen hebben allerlei diepgaande veranderingen de samenleving geordend en meer dan ooit tevoren staat zij aan ernstige spanningen bloot. We gaan een en ander moeten veranderen om iedereen het gevoel te geven erbij te horen.