Leerproces

Zelftransformatie door zelfobservatie

Vipassana betekent letterlijk 'de dingen zien zoals ze werkelijk zijn.' Het is een proces van geestelijke zuivering door zelfwaarneming. Het is een van de oudste, eenvoudigste en meest gebruikte meditatietechnieken. Hoewel de leer teruggaat op het onderricht van Boeddha is het in wezen geen godsdienst. De techniek wordt wereldwijd gebruikt door mensen uit de meest uiteenlopende godsdiensten en culturen.

Zoals met zoveel andere meditatiemethoden is deze benadering gebaseerd op de fysiologische wetten die ons lichaam beheersen, met als voornaamste handvat de ademhaling. Ademen is iets wat we altijd doen zo lang we leven, en we kunnen er altijd tot ons eigen voordeel op teruggrijpen.

Zuivering

Gautama de Boeddha onderwees deze techniek reeds als een universele remedie voor universele kwalen, als ‘de kunst om te leven.

Het doel is de geest te zuiveren van allerlei beperkingen en misvattingen en het hoogste geluk op aarde te bewerkstelligen, door los te komen van stoffelijke beslommeringen en de geest te ontplooien zodat hij tot verlichting komt. Belangrijk is wel dat het om een techniek gaat die niet tot een bepaalde kerk of sekte behoort, maar voor iedereen vrij toegankelijk is met behoud van de eigen overtuigingen en waarden.

Genezing – niet enkel het genezen van ziektes, maar het wezenlijk helen van al het menselijk lijden – zou het resultaat moeten zijn.

Zelf beoefen ik geen enkele techniek. Wat ik ervan weet, heb ik links en rechts samen gesprokkeld.

Relaxatie

Ik ben ooit vertrokken van de relaxatietechniek van Jacobson zoals reeds uiteengezet op 20-21 april 2014, en ook vermeld op 26 januari 2013 in dit dagboek, aangevuld met allerlei elementen die ik links en rechts in de literatuur heb samen gesprokkeld, onder meer The Lazy Man’s Guide To Enlightenment, een filosofisch essay van de Amerikaan Thaddeus Golas uit 1971.

Het verschil tussen wat ik doe, en Vipassana uit de Indische traditie, of Mindfulness, een westerse moderne benadering, is niet zo groot. Er kunnen verschillende manieren bestaan om tot mediteren te komen, en wellicht is mijn manier niet voor iedereen weggelegd. Ik ben ook geen meditatieleraar. Ik zet de kennis elke dag in, in de medische praktijk als huisarts, al was het alleen maar om mijn eigen psychisch evenwicht in stand te houden, en het is niet zinvol daarbuiten nog te proberen leraar te zijn. Bovendien volg ik geen systeem dat zich laat samenvatten of aanleren, maar gewoon mijn intuïtie en ervaring, en die zijn moeilijk op anderen over te brengen.

Het heeft zo veel goed gedaan in mijn leven, dat ik denk dat ik het iedereen mag aanraden, rekening houdende met de eigen gevoeligheden en kwetsbaarheid.

Afbeelding: Sylvain Despretz, portret van Thaddeus Golas.