Generaal Acquaviva

Meditatie en mystiek hebben veel met elkaar te maken.

In mijn leven heeft meditatie zo een positieve rol gespeeld, dat ik het iedereen zou aanraden en ik vind het vreemd dat deze nuttige vaardigheid niet tijdens de schooljaren wordt aangeleerd. Het zou toch onderdeel moeten zijn van lichamelijke opvoeding, vind ik toch.

We hebben het al eens uitgebreid over de meditatie en mystiek gehad, en wel exact een jaar geleden, toen het onder meer over de extase ging in het dagboek van april 2014. We zijn bang een beetje in herhaling te vallen, maar anderzijds is het een toch een zeer belangrijk aspect van het menselijke leven, en wellicht datgene wat velen nodig hebben.

Daarom kunnen we het er niet genoeg over hebben. Zeker nu we de kwestie aan het beschouwen zijn, aan de hand van de vraag of meditatie gevaarlijk is, op basis van een tekst van Dr Edel Maex.

Godsdienstles

Wat ons betreft diende het onderwerp tijdens de godsdienstles aan bod te komen. Dat was dan wel theorie en geen praktijk van meditatie, en dan nog hoofdzakelijk onder de vorm van het gebed. Wij kwamen tijdens onze humaniora in aanraking met de katholieke rituelen omtrent bidden, de biecht, en de eucharistie, en we werden tot gewetensonderzoek en zelfbevraging aangespoord.

Ik heb daar allemaal niet over te klagen, maar je kunt niet zeggen dat ik ooit zelf bewust gemediteerd heb, tot ik een workshop bijwoonde tijdens een huisartsenseminarie zo rond 1981. Iedereen weet intussen dat ik het secundair onderwijs heb volbracht in het jezuïetencollege van Aalst in 1974. Het staat allemaal wel ergens op de website vermeld. Bis repetita placet.

Jezuïeten

Toevallig heb ik net vandaag een essay van Michel de Certeau s.j. zitten lezen omtrent de crisis in de jezuïetenorde, zo rond 1600, onder generaal Claudio Acquaviva s.j. (14 September 1543 – 31 Januari 1615.) Deze Italiaanse jezuïet wordt wel eens de tweede stichter van de orde genoemd. In 1581 werd hij verkozen tot de vijfde Generaal van de Societas Iesu.

Hij komt aan het hoofd van een orde die in volle bloei is wat aantal leden betreft, maar die haar interne samenhang verliest. In de katholieke landen zijn overal jezuïeten aan het werk, onder meer in het onderwijs (meer dan de helft.) Anderen doen aan wetenschappelijk onderzoek, hebben herderlijke taken of zijn missionaris in verre landen.

De orde wordt slachtoffer van haar succes, en spat bijna uiteen. Overal gaan stemmen op die een aantal wantoestanden op de korrel nemen. Er gaat teveel aandacht naar de uiterlijkheid en het handelend in de wereld staan. De interne samenhang van de orde dient te worden versterkt, en dat is het frappante, onder meer door de leden van de orde ertoe aan te zetten minstens een uur per dag te mediteren.

We zullen het er wellicht morgen nog over hebben.