Mijmermethoden

We slaan een aantal oosterse woorden over.

Er zijn heel veel meditatietechnieken beschreven en ze komen in alle culturen voor. De ene legt de nadruk op ontspanning en loslaten, de andere op concentratie en overweging. De grens tussen bidden en mediteren is niet altijd te trekken. Er is voor elk wat wils te vinden, en het is niet zo dat een techniek altijd beter is dan de andere. Het komt er op aan een methode te vinden die bij je past en waar je je lekker in voelt.

In de loop van het leven kan dat ook veranderen. Soms ontdek je iets nieuws en dan kun je dat proberen. Kan het gevaarlijk zijn? Dat is de vraag die we stelden, aan de hand van Dr Edel Maex. “Geen enkele bekende techniek is gevaarlijk of ongevaarlijk op zich.” schrijft hij. Alles hangt er van af hoe je de methode uitvoert.

Letsels

Het gaat dus om de manier waarop. Om met lichamelijke risico’s te beginnen, waarschuwt Edel: “Onoordeelkundig omgaan met meditatie kan je lichaam behoorlijk overbelasten, tot en met het oplopen van kwetsuren.”  Hoeveel beoefenaars hebben niet hun knieën overbelast, door koppig in een houding te blijven zitten, die hun lichaam echt niet aankon. “Door een slapende enkel zakken, na te lang in lotushouding zitten is, ook een klassieker. Te lang pijn verduren kan leiden tot syncopes.”

Maex maakt het niet moeilijk. “De enige goede meditatiehouding is een comfortabele houding. Houdingen als de lotushouding zijn niet ontworpen om jezelf te kwellen, maar juist om enige tijd onbeweeglijk te kunnen zitten, zonder jezelf in de weg te zitten. Maar als je dat niet van kindsaf gewend bent, is de kans groot dat je dat op later leeftijd niet meer lukt.”

Uitputting

“Overdreven meditatie kan tot uitputting leiden.” Hoe vreemd het ook lijkt;  stilzitten vergt lichamelijke inspanning. Heel gevaarlijk is het wanneer je slaaptekort gaat opbouwen. “Door slaapdeprivatie wordt iedereen, vroeg of laat, psychotisch. Het zou niet de eerste keer zijn dat dit op een intensieve meditatieretraite gebeurt.”

Matiging is goed in alles. Overdrijven zet geen zoden aan de dijk. Dat is bij sporten ook zo, en bij zoveel dingen. Topsporters niet te na gesproken. Er zullen altijd mensen zijn die de grenzen van het verdraaglijke willen aftasten. Zo zijn er ook atleten van de meditatie. Ik denk daarbij spontaan aan de woestijnvaders, tijdens de eerste eeuwen van het christendom, bij wie meditatie gepaard ging met versterving. Voor de meesten van ons is een dergelijke fanatieke beoefening niet weggelegd, en dat is maar goed ook.

“De Boeddha berispte de monnik Sona omdat hij zich te krampachtig inspande en hij maakte daarbij de vergelijking met de snaar van een sitar die om juist gestemd te zijn niet te hard en niet te slap mag gespannen worden.”