Beruchte conferentie

Aan de oevers van de Wannsee.

Hannah Arendt merkt op dat Eichmann verschillende keren tijdens zijn proces beweerde verantwoordelijk te zijn voor bepaalde wreedheden, waar hij niet bevoegd voor was of waar hij de kennis voor miste, zodat zijn aandeel erin niet groot kon zijn. Eichmann hield dit echter staande, in het besef dat dit zijn verdediging schaadde.

“Opschepperij was de ondeugd die Eichmann de das omdeed,”  schrijft zij. Wellicht verkoos hij terechtgesteld te worden als oorlogsmisdadiger veeleer dan roemloos te moeten verder leven. Zijn leven had niet veel zin meer.

Adolf Eichmann was zelf aanwezig bij de Wannsee-conferentie, de beruchte vergadering 20 januari 1942 in Villa Marlier aan de Wannsee, een meer in de omgeving van Berlijn, maar hij speelde daar geen grote rol. Het doel van deze bijeenkomst was de knopen door te hakken in verband met het jodenprobleem, en te komen tot een definitieve eindoplossing, de ‘Endlösung der Judenfrage’ ("oplossing van het Jodenprobleem").

Slagerij

De drijvende kracht van de conferentie was Reinhard Tristan Eugen Heydrich (Halle (Saale), 7 maart 1904 – Praag, 4 juni 1942.) Deze beruchte Duits nazileider (zie foto) stond ook bekend onder zijn bijnamen De slager van Praag, De beul van Praag en Het Blonde Beest. Hij twijfelde

er geen moment aan, dat de joden efficiënt en in grote aantallen fysiek vernietigd moesten worden.

Alleen werd het zo niet genoemd. In plaats van uitroeien werd de term 'evacueren' gebruikt. Wellicht dat daar toch enige schroom over bestond, een vorm van misplaatste overgevoeligheid. Sommige aanwezigen waren tegen de plannen en opperden dat opsluiting en of gedwongen sterilisatie betere oplossingen waren.

Enthousiasme

De visie van Heydrich haalde het echter en zijn voorstel, vergassing als uitroeiingsmethode te gebruiken, werd aangenomen.

Eichmann speelde geen grote rol op deze bijeenkomst, zou in de nasleep ervan met enige verbazing vaststellen dat niet alleen de ‘respectabele kringen’ in de burgerlijke maatschappij, maar ook de Duitse ambtenarij van hoog tot laag enthousiast meewerkten aan de dagelijkse tenuitvoerlegging van de massamoord, die aan de oevers van de Wannsee overeengekomen was. Dit milderde in niet geringe mate de mogelijke gewetensproblemen die Eichmann zelf gehad zou hebben. Hij waste zijn handen in onschuld zoals Pontius Pilatus.