Mystieke fabel

Ik ben vandaag aan het lezen geweest in deel II van “La Fable Mystique” van Michel de Certeau, postuum bezorg door Luce Giard. Het is geen gemakkelijk Frans, maar ik ben zeer geboeid door de figuur van Nicolaas van Kues, of Cusanus, en hoe  Certeau die analyseert. Het gaat bladzijdenlang door over de blik en het zicht.

Het zien en het gezien worden. Het zien van de blik van de ander. Boeiende bladzijden, hoe Nicolaas daar een metafoor van maakt, en in de woorden van de Certeau, een metonymie van ons kijken naar God, en hoe we gewaarworden dat God naar ons kijkt. De blik van God die ons op rust, zoals de blik van een personage in een schilderij dat ons aankijkt, waar we ons ook bevinden, links, rechts of in het midden van het portret.

God wordt hier een beetje de Cheshire Cat uit Alice in Wonderland, waarvan alleen de grijns overbleef, terwijl de kat verdwenen was. We zien hier wel de blik van God en we voelen hem kijken, maar wie daar blikt of kijkt, daar kunnen we niets zinnigs over zeggen. We moeten dat niet willen invullen, want dat is allemaal verloren moeite, daar God nu eenmaal de menselijke perceptie en taal overstijgt.

We moeten erkennen dat we het ook niet weten, en dat is de ‘docta ignorantia” of bewuste onwetendheid waar Klaas het over heeft.