Reacties

De eindeloze klaagzang over een onvolmaakte wereld.

Binnen de week na mijn geboorte ben ik gedoopt en mijn hele jeugd heb ik in katholieke onderwijsinstellingen doorgebracht. Dat laat onuitwisbare sporen na. Maar dat wissen hoeft ook niet. Ik kan er best mee leven. Er zit heel wat waardevols verborgen in dat overgeleverde erfgoed, omtrent de stormachtige verhouding tussen God en de mens door de eeuwen heen. Er zijn ook hele wat mythen en legenden aangekoekt, waar eindeloze discussies over gevoerd kunnen worden.

Ik vind dat zeer boeiend hoe het denken en praten over godsdienst binnen mijn leeftijdsspanne zo veranderd is.

Duivel

Om nog een keer Johan Braeckman te citeren, omtrent de uitspraak van Stephen Fry. Deze laatste kent vermoedelijk de verhalen over de zondeval en de verleidingskunsten van de duivel, maar neemt ze niet helemaal ernstig omdat ze, “wel, niet echt ernstig genomen kunnen worden. Wat heeft een kind dat aan kanker sterft met de zondeval te maken? Of hoe zou de ziekte aan de vrije wil van het kind te wijten kunnen zijn?”

Dit is een tendentieuze vraag natuurlijk. Het verhaal van de erfzonde kun je op allerlei niveaus lezen. Het komt er op neer dat we als onvolmaakte mens in een onvolmaakte wereld staan, doordat onze eerste voorouders van de verboden vrucht hebben gegeten, die kennis geeft van goed en kwaad. Dat is hele mooie van het verhaal. De ellende is begonnen toen de mens begon een onderscheid te maken tussen goed en kwaad.

Lezing

Het is vreemd dat vrijzinnige denkers altijd de strenge lezing verkiezen waardoor ze zich systematisch aansluiten bij de fundamentalisten. In de slotzin van hun artikel stellen Dessin en El Jafoufi dat “religie begint waar Stephen Fry ophoudt (…) bij naastenliefde en geloof in een betere wereld als antwoord op het kwaad…”

Dat denk ik dus ook. Er zal altijd pijn en lijden zijn. Dat maakt onderdeel van de schepping uit. De vraag is alleen wat wij als mens daartegenover kunnen stellen. Door zorg en toewijding en door het verleggen van de grenzen van de wetenschap zijn we in staat heel wat lijden te verlichten als we dat willen. Iemand die gelovig is moet dat zeker willen, want de heilige schrift roept er voortdurend toe op.

Johan Braeckman twijfel er niet aan dat tal van gelovigen, binnen vele tientallen verschillende religieuze tradities, ook zo over hun religie denken. Maar ook dat neemt volgens hem, in de woorden van Karel van het Reve, het probleem van “de ongelooflijke slechtheid van het opperwezen” niet weg.

Afbeelding: kerk van Dompierre (Fr.) het doopsel van Sint-Etton.