Ontkenning

Als meisje beklom ze blootvoets de bergen, en tot voorbij de negentig zwom ze onderwater met luchtflessen. De “triomf van de beelden” is de titel van de oorspronkelijke documentaire in het Duits. In Amerika is dat “The Wonderful Horrible Life of Leni Riefenstahl” geworden. Beide titels vatten, voor een ander publiek, heel goed samen, wat zich vervolgens ontvouwt tot een wonderlijk complex beeld van een ontembare en lichtjes griezelige vrouw.

De Duitse titel verwijst onomwonden naar wellicht haar bekendste filmwerk ‘Triumph des Willens,’ een compromisloos beeldverslag van het Neurenbergse Nazipartijcongres in 1934 dat ze kordaat en bewonderend in beeld brengt. Vandaar het debat, of ze alleen maar een propagandagenie was in dienst van een fascistisch regime, dat ze persoonlijk ook aankleefde, of toch ook een begenadigde kunstenares, wiens enige fout was dat ze haar stiel te goed kende.

De film volgt een biografisch parcours vanaf haar aanstalten als danseres en actrice in bergfilms, tot ze tijdens de aanvangsjaren van het naziregime in zo een heimatvehikel wordt opgemerkt door Hitler en Goebbels. We krijgen een kijk op de verbluffende productietechnieken die ze gebruikte voor haar Triumph des Willens en die andere grote film die ze maakte: Olympia uit 1938, een visueel verbluffende samenvatting van de Olympische spelen in Berlijn in 1936.

Later, na de oorlog, nadat ze door een rechtbank als een ‘medeloopster’ van het naziregime was ingekleurd, en met rust werd gelaten, was haar carrière als cineaste gebroken, maar ontwikkelde zij zich verder tot fotografe, antropologe en diepzeeduikster. Zo maakte ze succesvolle onderwaterreportages, en dat bleef ze doen tot voorbij de negentig. Ze stierf uiteindelijk honderd en een jaar oud in 2003.

Riefenstahl zelf verleende haar medewerking aan de documentaire maar de regisseur Ray Müller deinst er niet voor terug beide kanten van de zaak te belichten, als het gaat over haar bewondering voor het naziregime. Zij beweerde nooit lid van de partij geweest te zijn, en niets geweten te hebben van de Jodenvervolging, de holocaust of de genocide, terwijl er in de film aanwijzingen aan bod komen die sterk het tegendeel doen vermoeden.

Een mens blijft echter verbijsterd achter bij deze vrouw die zoveel tot stand heeft gebracht, en blijk gaf van een ontembare vastbeslotenheid.