Ziek of onaangepast

We zouden het woord ziekte beter vermijden.

Ouders die het meemaken, dat hun kind op basis van onaangepast gedrag in aanvaring komt met het schoolgezag zijn het best geholpen met gepaste en nuchtere informatie over wat nu juist het probleem is. Een gezin in nood schiet niet op met het idee dat het om een gedrag gaat dat in de loop van de jaren ‘gepsychiatriseerd’ is, dat het een mode dreigt te worden of dat de industrie rijk wordt van het verkopen van geneesmiddelen.

Dat zijn zowat de gewetensbezwaren die ik hier gehoord heb. In de zorgsituatie zijn allerlei morele bezwaren van secundair belang, want de doelstelling zal veeleer zijn middelen en methoden te vinden die het leven voor iedereen draaglijker maken, voor het kind,  de ouders en de leerkracht.

Diagnose

In het beginstadium is het voor de betrokkenen vaak een grote opluchting te vernemen dat er een diagnose gesteld is, bijvoorbeeld van AD/HD, als dat tenminste echt het geval is. Mijn hele verhaal van de afgelopen dagen staat of valt met een juiste diagnose. Om dat goed te doen heb je eigenlijk een heel team en een zorgvuldige samenwerking tussen de verschillende geledingen van de hulpverlening nodig.

Voor een stuk is de diagnose altijd slecht nieuws, omdat het om een aandoening gaat die in wezen ongeneeslijk is, en waar je alleen maar kunt leren mee omgaan. Het goede nieuws is echter dat het probleem een naam gekregen heeft, waar een aanpak tegenover staat die vruchten afwerpt.

Ziekte

Om deze ommekeer aannemelijk te maken is het heel goed te benadrukken dat het een hersenziekte is, waar niemand schuld aan heeft. De ouders voelen zich namelijk vaak schuldig, en zijn dikwijls te beschaamd om dat te berde te brengen. Ze hebben meestal al vaak van allerlei bronnen te horen gekregen dat ze te laks zijn of te streng, of dat ze te veel dit of te weinig dat doen.

Op die manier wordt impliciet, dat wil zeggen onuitgesproken, een beschuldiging naar de ouders gericht. Dat het kind bijzondere problemen stelt, heeft in ons voorbeeld van AD/HD kinderen niets met het falen of de tekortkoming van de ouders te maken. Je kunt er zelf niet meer aan doen, dan wat je al gedaan hebt. Het enige wat dan overblijft is de gepaste zorg zoeken en hopen dat je die gemakkelijk vindt, wat niet altijd en overal het geval is, in mijn ervaring als huisarts.