De afgrond

‘L ‘enfer, c’est les autres’, zei Sartre.

De Ander is zowel het obstakel als het middel voor het geluk. Dat er zoveel anderen zijn om te beginnen, nu al meer dan zeven miljard, en dat er daar maar een handvol bij is met wie je kunt opschieten. Met de meeste mensen kun je niet veel aanvangen. Dat is tenminste mijn conclusie, met alle respect voor iedereen gezegd.

Het kleine aantal personen dat wel belangrijk is, krijgt dan weer een grote macht over ons, in de mate dat we er ons afhankelijk tegenover opstellen. Dan is het de afwezigheid van de ander die schrijnt.

Oproep

We kunnen niet zonder de anderen, maar we kunnen de anderen ook niet grenzeloos verdragen. Velen van ons lopen met een mobieltje op zak. Daardoor ben je voortdurend ‘binnen bereik’ van de ander, op elk ogenblik oproepbaar. Er zijn daardoor geen periodes van alleen zijn meer. Ook als de ander er niet is, is hij er nog via de moderne media. Of kan hij of zij er op elk ogenblik virtueel zijn.

Ik begrijp wel dat Dirk De Wachter kritiek uitoefent op de moderne consumptiemaatschappij die lucht verkoopt, terwijl er vele individuen rondlopen die in de massacultuur hun weg niet vinden, of juist verloren lopen door altijd maar meer te consumeren. Zo heeft hij ook nogal wat kritiek op de Facebook-generatie, hoewel ik niet zo zie wat daar zo verkeerd aan is, en wat er nu zo anders in vergelijking met ervoor.

Vlucht vooruit

Je hebt overal en altijd mensen die er een potje van maken. Ik weet niet of we daar een vlucht in het irreële in moeten zoeken, zoals De  Wachter doet. Ik kan begrijpen dat hij de draak steekt met mensen die het aantal contacten die ze hebben, gaan zien als een waardemeter van hun populariteit, bij ontstentenis van een eigen persoonlijkheid. Het is een symptoom van de leegte wellicht, maar daarom is het internet nog niet de oorzaak van de wanverhouding.

Gaat het om illusoir opvullen van leegte en het pareren van je eigen eenzaamheid?

Het zijn zware bewoordingen, maar ze treffen soms wel: “Het aantal facebookvrienden is betekenisloos. Het zegt hoogstens iets over iemands verzamelwoede, behoefte aan publiek, zijn populariteit of generositeit en enthousiasme voor het medium an sich.”

Afbeelding : Jean-Paul Sartre gezien door Henri Cartier-Bresson