Bronnen

Respect voor het onderwerp

François Dosse buigt zich met dezelfde acribie en dezelfde passie over  het levens- en ideeënverhaal van Michel de Certeau, als deze laatste deed met zijn zeventiende eeuwse helden pater Surin, met een indrukwekkend notenapparaat.

De biograaf laat daarbij heel wat getuigen aan het woord die Michel gekend hebben en die een bijzonder levendig en kleurrijk beeld van hem schetsen. Dat daarbij uiteenlopende stemmen aan het woord komen, actief in zeer verschillende vakgebieden, aan beide zijden van de Atlantische oceaan, doet recht aan de veelzijdigheid van de betrekkingen die Michel er op nahield, en waarbij hij zich immer genereus toonde met zijn kennis en inzichten, en vaak een stimulerende invloed op collega zoekers in andere vakgebieden had.

Heilige

Het is een beetje een heilige van de moderne tijd, een man die alsmaar zocht zonder ooit valselijk te juichen dat hij de grond van de waarheid gevonden had. Een man die gedreven was door een grote nieuwsgierigheid en die kon bogen op een uitzonderlijke belezenheid. Iemand die zijn intellectuele onafhankelijkheid en oorspronkelijkheid wist te bewaren, en misschien mede daarom binnen academische kringen niet altijd de erkenning kreeg die hij verdiende.

Ook vanwege de kerkinstellingen klonk er geen aanmoediging, wel integendeel. Wat dat betreft bracht zijn positie van jezuïet die er een academische carrière op nahield hem in meer dan een opzicht tussen hamer en aambeeld.

Achterdocht

Hij werd door de vrijzinnigheid ­­- die in het Franse hoger onderwijs zeer sterk staat -gewantrouwd omdat hij een jezuïet was, en hij werd in de kerk met argwaan bekeken omdat hij zich onledig hield met allerlei profane onderwerpen. Hij lokte dat wel een beetje uit natuurlijk, want hij was de aanhanger van niemand.

Zelf ging hij afstandelijk met de instellingen om, en hij liet zich op geen enkel lidmaatschap voorstaan. In zijn tijd stond hij vaak alleen met zijn inzichten, maar met het voordeel van het omkijken, vormt zijn werk nog steeds een rijke inspiratiebron voor onderzoekers van vandaag die de epistemologische benadering van de geschiedschrijving niet schuwen.