Het bovennatuurlijke

Niets is niet hetzelfde als niet iets.

Het niets kunnen we niet zomaar kunnen begrijpen als de niet aanwezigheid van iets.

Een van de beroemdste filosofische teksten van de vorige eeuw `Was ist Metaphysik?', was de inaugurale rede die Martin Heidegger op 24 juli 1929 hield in Freiburg.

De Duitse filosoof schrijft een zin, die volgens de enen de consecratie van de absolute zinloosheid inhoudt, en die volgens de anderen een van die zinnen is die de geschiedenis van de wijsbegeerte veranderden.

De zin is kort: “Das Nichts selbst nichtet” — “het Niets zelf nietst”.

Kampen

Het is  Visker die hier twee kampen schetst. Als ik eerlijk moet zijn dan reken ik me tot degenen die hier louter onzin in zien.

Ik vind het een onzinnige, onlogische en onbevredigende uitspraak. Als het niets werkelijk niets is kan het geen actie ondernemen. Het niets kan niet iets doen zonder ontmaskerd te worden als toch wel iets.

Nietsen is hier een werkwoord, zij het een dat niet bestaat, en dat dus ook niets betekent. In het Duits al niet meer dan in het Nederlands.

Heideggerheeft krijgt hier iets van Humpty Dumpty.

Het gebruik van een werkwoord suggereert echter dat het niets hier een actie onderneemt.

Uit het gebruik van die ‘selbst’ blijkt dat het Niets hier, in het taalgebruik van Heidegger bijna een persoon wordt, of toch een personage. Het nietst zelf. Denk vooral niet dat het genietst wordt.

Arbitrair

Dan zijn er maar twee mogelijkheden: of het niets doet hier iets, waardoor het eigenschappen krijgt, en in het bestaan treedt, en ophoudt niets te zijn, of het doet hier niets, en dan schieten we niet op.

Ik kan de discussie ter wille evengoed uit gaan roepen, dat het niets helemaal niet nietst. Dat is een even legitieme uitspraak, aangezien het over iets gaat waar we niets kunnen over weten, en Heidegger weet er al zo veel of zo weinig van als ikzelf. Proefondervindelijke bewijzen zijn niet voorhanden.

Dat nietsen betekent dus niets Dat het niets daar iets doet wat op niets uitdraait, is misschien mooi om te vermelden, maar heeft in de praktijk geen consequenties.