Draaiingen

Iedereen kent hoogtevrees.

Gisteren zagen we hoe een zintuiglijke prikkel, zoals een onverklaarbaar geluid in huis, aangevuld door de inbeelding, want we denken al snel aan een inbreker, kan leiden tot het aflopen van een programma dat we allemaal in ons hebben zitten, en dat de angstreactie uitlokt, met een verhoogd adrenaline. We zijn meteen klaar om te vluchten of te vechten.

Hoogte en diepte

Laten we nu eens een ander voorbeeld nemen, dat ook al door Kierkegaard bedacht is, met name hoogtevrees, wat eigenlijk dieptevrees zou moeten zijn, want het is niet de hoogte die we vrezen, maar de diepte.

Staande in de bergen of bovenop een toren kan ons diepe en duizelingwekkende vrees bevangen. Het is hier veel meer een vrees, dan dat het Angst is in de optiek van de Deense wijsgeer, omdat er een object voor handen is, niet dat ik vind dat dit veel uitmaakt.

Het is het zicht op de diepte dat ons beangstigt, omdat we bang zijn te vallen, wat helemaal legitiem is. Hoe dieper de val zou kunnen zijn, hoe meer we op onze hoede zijn.

Fantasme

Onwillekeurig gaan we toch een fantasme omtrent de val ontwikkelen, hetzij de ingebeelde voorstelling van hoe het zou zijn, als we ten val zouden komen op deze plaats en in deze omstandigheden. Staande op een hoogte wordt het snel duidelijk dat de gevolgen verschrikkelijk zouden zijn, en waarschijnlijk zouden we het met het leven moeten bekopen.

Niet dat we ons dat bewust voorstellen, maar onbewust is die fantasie zeker aanwezig. Dat we bij voorbeeld ons evenwicht zouden verliezen, struikelen of door de benen zakken.

Die fantasmen zijn grotendeels onbewust of onbewust en spelen zich af onder het oppervlak van onze geestelijke activiteit. Ze leiden ertoe dat we extra opletten waar we onze voeten neerzetten, en dat we extra aandacht zijn voor ons evenwicht en de kracht in onze benen, die ons overeind houden.

Ultiem

Maar wat als we zelf zouden springen? Ons fantasme zou ook kunnen zijn dat we zelf met opzet een beweging maken die ons in de diepte stort. Dat is het ultieme gevaar: dat we verraden worden door onszelf, omdat er in ons toch ook altijd nog iemand anders zit.

Afbeelding: Capri, eigen foto.