Geneesheilige

Elke ziekte had wel een heilige.

In de middeleeuwen gingen mensen die bepaalde ziekten of klachten hadden; waarvoor ze in hun eigen omgeving geen verlichting vonden, op bedevaart naar een geneesheilige. De Heilige Blasius voor blaasziekten bijvoorbeeld.

Rond die bedevaartsoorden ontstond dan vaak een zekere expertise en kennis van de aanpak van veel voorkomende problemen. Zo wordt sinds het midden van de twaalfde eeuw de Heilige Dimpna in Geel, van wie we gisteren een plaatje plaatsten, door bedevaarders aangeroepen voor allerlei ziekten, maar heel in het bijzonder voor krankzinnigheid.

Haar vader had haar in een vlaag van waanzin gedood.

Novene

Geesteszieken werden door familieleden in grote getale naar het heiligdom van de Heilige Dimpna gebracht om er een novene, hetzij negen dagen lang boete te doen en te bidden. Na hun verblijf keerden niet alle zieken terug naar hun plaats van herkomst: een deel van hen werd in Geelse gezinnen ondergebracht. Dit was het begin van de eeuwenlange traditie waarop de hedendaagse psychiatrische gezinsverpleging in Geel berust, die uniek is in de wereld.

Nu we daar met moderne ogen naar kijken, moeten we erkennen dat het een visionaire methode is om het zorgprobleem omtrent psychiatrische patiënten op te lossen, beter dan hen in ziekenhuizen te verplegen. Daar is een aantal redenen voor te bedenken, om te beginnen dat het veel goedkoper is, maar ook omdat de verzorgde persoon deel van de maatschappij blijft uitmaken en uiteindelijk een betere kwaliteit van leven.

Overheid

In de negentiende eeuw werd het Geelse model van psychiatrische pleegzorg vormgegeven toen het systeem overgenomen werd door de centrale overheid. Er kwamen artsen en verpleegkundigen bij kijken, en er werd een centraal ziekenhuis opgericht. 

De jongste decennia is er nog meer groei geweest van kennis en deskundigheid, en is er een gemengd systeem ontstaan, waarbinnen pleeggezinnen, de plaatselijke bevolking en het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (OPZ Geel) samen zorg dragen voor de psychiatrische patiënt.